Canada: Covid -19 năm thứ hai

Bản đồ Covid-19 ở Canada hôm 17 tháng 1, 2021. (Graphics: CTVNews)

Tính tới 18 giờ 25 phút (giờ quốc tế) hôm 15 tháng 1, 2021, tổng cọng con siêu vi SARSCov-2 đã sát hại hoặc tham gia vào việc sát hại 2.000.066 người sau khi bám vô và gây bịnh cho 93,3 triệu người. Khu vực mà nó đưa được nhiều người qua bên kia thế giới nhứt là Âu châu – 650.560 người, rồi tới châu Mỹ Latinh/ vùng Caribbean (542.410). Bắc Mỹ – Huê kỳ và Canada, xếp hàng thứ ba với 407.090 nhơn mạng.

Cụ JaHyung Lee, “Người cao tuổi nhất Canada” 110 tuổi,
sau khi được chích liều vắc-xanh COVID-19 đầu tiên hôm 14 tháng 1 năm 2021.
Photo: Amenida Seniors Community)

Cho tới nay, người ta vẫn còn cãi nhau um sùm về xuất xứ của con virus khốn kiếp đó cũng như cách nó phiêu lưu ra khỏi cái nôi của nó để khởi sự hoành hành.

Đề tài này vẫn còn được tranh cãi giữa các nhà khoa học, và kịch liệt hơn giữa các chính trị gia (kịch liệt hơn nữa là các anh hùng bàn phím người Việt trên các diễn đàn và mạng xã hội). Địa chỉ được cho là đáng nghi ngờ nhứt là Vũ Hán, thời điểm là tháng 12 năm 2019, khi mà Trung cọng báo cáo một chùm trường hợp sưng phổi ở người có liên quan đến chợ hải sản bán sỉ ở thành phố nầy ngày 31 tháng 12 năm 2019.  Sau đó, mãi tới đến 11 tháng 2, con virus gây chứng bệnh sưng phổi mới đó mới được tổ chức Y tế thế giới WHO làm khai sanh, đặt cho cái tên SARS-CoV-2. Bịnh mà nó gây ra được đặt tên Covid – 19.

Người Việt có tánh hài hước kêu nó bằng “Cô vi”, những người cay cú kêu nó bằng “cúm Vũ hán” (không có “giê”)  hoặc “cúm Tàu”. 

Hồi đó, dân Canada khá chủ quan. Bữa 7 tháng 1 năm 2020, sau những tin khá chấn động về cái gọi là cuộc khủng hoảng sức khỏe đang diễn ra ở Vũ Hán, bà Bác sĩ Theresa Tam, Giám đốc cơ quan Y tế Công cộng của Liên bang (PHAC), đã khuyên người dân Canada: “Cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy căn bệnh này, bất kể nó là gì gây ra, dễ lây lan từ người này sang người khác; không có nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân bị bệnh; một dấu hiệu tích cực.”

Dân Canada (trong đó có Ký tui) cũng chủ quan như bả: Nhằm nhò gì, chắc cũng như cúm theo mùa vậy thôi. Canada đã có kinh nghiệm “xử lý” thứ bịnh nầy rồi qua dịch SARS hồi năm 2003.

Bà Tổng trưởng Anita Anand và Bác sĩ Therese Tam họp báo. Ảnh cắt từ video

Thế rồi ca dính coronavirus đầu tiên được ghi nhận ở Canada. Ngày 25 tháng 1 năm 2020, tại Toronto (còn đâu nữa?), khi một ông Cà na điên gốc Hoa trở về Toronto từ Vũ Hán. Một bữa sau ca thứ hai xuất hiện, bà vợ ổng (đi cùng chuyến bay) được…chia sẻ. 

Với các chi tiết như Vũ Hán, người gốc Hoa…mới đầu người ta tin rằng những nơi có đông người Canada gốc Hoa ở Canada – như Vancouver (B.C.), Greater Toronto Area của Ontario (đặc biệt là Scarborough và Markham) sẽ trở thành các điểm nóng.

Vậy nhưng không phải vậy. Thay vì tỉnh bang nói tiếng Tàu thì tỉnh bang nói tiếng Tây – Quebec lại lãnh đủ trước nhứt. Có người cho rằng lý do để Quebec sớm trở thành tỉnh bị dính Cô vi nặng nhất có thể là do dân ở đây đi trốn lạnh ở miền nam Huê kỳ và những nơi có thời tiết ấm áp khác trên thế giới và mang cổ về nhà. 

Rồi tới tỉnh thứ hai cũng lãnh nặng là Ontario. 

Các biện pháp thụ động được các chánh quyền tỉnh bang đưa ra, mạnh nhứt là lần lockdown thứ nhứt, đã có kết quả…tàm tạm.

Cho đến cuối mùa thu, nhiều tỉnh khác- ngoài Quebec và Ontario, chỉ thấy lai rai các ca bịnh.  Khỏe nhứt có các tỉnh vùng Đại tây dương – nhờ lợi thế có biển và ít dân? Nhưng đáng ngạc nhiên là British Columbia, nơi có nhiều người gốc Hoa nhứt nước.  

Sau một mùa hè dễ chịu, ngoài những trường hợp quá tệ hại ở các nhà dưỡng lão, tình hình cả nước có vẻ đã sáng sủa chút ít, nàng Cô vi trổi dậy. Kỳ này, chỉ…“đồng khởi”. 

Dân Canada không còn nhìn xuống dưới vĩ tuyến 49 để chọc quê người Mỹ nữa. Nếu ở Huê kỳ, với tổng số dân là 328 triệu, có 23,5 triệu ca (7.16%) và gần 400 ngàn người chết (0.12%) thì ở Canada, với tổng số dân 37 triệu rưởi, đã có 706 ngàn ca bịnh (1.91%) và gần 18 ngàn người mạng vong (0.05%).

Con số nầy không dừng ở đây. Theo cái mô đen mới mà PHAC vừa trình bày để hù dân Canada bữa 15 tháng 1, với cái đà tiến hiện nay, mỗi ngày sẽ có thêm 13 ngàn người trên cả nước mắc Cô vi và chừng hai ngàn người sẽ về quê trong vòng 10 ngày tới. 

Phải chăng sự khác biệt duy nhứt giữa Canada và Huê kỳ đã giúp cho tình hình Canada không giống như ở Huê kỳ là ở chỗ xứ nầy không (chưa?) có các cuộc rally, riot ủng hộ lãnh tụ? Đặc biệt là không/chưa có một nhà lãnh đạo thiên tài (vốn là một thương nhân chuyên kiện cáo, chơi bời) được Chúa (?) chọn để dìu dắt con dân anh dũng tiến lên dẹp tan bọn thế lực ngầm nhi dâm và để đánh bại …cọng sản ở ngoài nước lẫn trong nước? 

Nhưng chưa không có nghĩa là không. Nghe nói năm nay sẽ có bầu cử. Và ít lâu nay, đã có những cuộc biểu tình chống lockdown, phản đối mang mask. Gần đây nhứt là cuộc biểu tình hôm thứ Bảy 16 tháng 1 ở Toronto, với vài trăm mạng không mang mask. 

Có chắc có tiền mua tiên cũng được?

Cuối tuần rồi có hai tin vui. 

Tướng Dany Fortin

Tin thứ nhứt là cụ JaHyung Lee, một cư dân của nhà già Amenida Seniors Community tại Surrey, B.C. vừa được chích mũ vắc xanh thứ nhứt. Cụ năm nay vừa tròn 110 tuổi, là người cao tuổi nhất Canada. Vui vì mừng cho cụ Lee và các cụ cao niên hơn Ký tui, và thấy rằng đó là dấu hiệu sắp sửa tới lượt mình được chích (sắp hàng trước Ký tui chỉ còn chừng bốn triệu năm trăm ngàn cụ). Điều này chứng tỏ chánh phủ còn nhơn nghĩa lắm, không sợ uổng thuốc cho những người chỉ nay mai là sẽ ra đi. (Nói vậy chớ có người cho rằng chánh phủ các tỉnh bang sợ bị chưởi thêm sau khi để cho hàng ngàn người cao tuổi trong các nhà già ra đi trong hai đợt bùng phát bịnh vừa qua). Cần phải thanh minh rằng không phải KG muốn được chích vắc xanh vì sợ chết. Cụ Nguyễn Công Trứ từng “quớt” thơ Tàu trong bài hát nói  Chí làm trai: “Nhơn sinh tự cổ thùy vô tử”, nhưng bị con cháu buộc ở riết trong nhà hoài ngán quá, muốn được chích cho rồi để còn lông bông chỗ nầy chỗ kia, gặp người nầy người nọ.) 

Tin vui thứ hai là y viện chích vắc xin “đại trà” đầu tiên của tỉnh bang Ontario đã sẵn sàng để mở cửa phục vụ nhơn dân. Phải dùng chữ “quành tráng” để chỉ cái clinic nầy, bởi nó rộng rinh (hoành) và sang trọng (tráng) vì được đặt trong Metro Toronto Convention Centre. Bạn đọc chắc biết chỗ đó, cái hall khổng lồ trên đường Front St., nơi hàng năm được dùng cho những cuộc triển lãm xe hơi và những hội nghị quốc tế với cả ngàn người tham dự.

Trung tâm nầy sẽ bắt đầu “phục vụ” từ ngày 18 tháng 1, 2021, mở cửa từ 11 giờ sáng tới 8 giờ tối. Nghe chánh quyền thành phố khoe rằng nơi đây sẽ mở cửa ít nhứt 6 tuần lễ và có khả năng chích mỗi ngày được tới…250 người lận!

Vậy nhưng hai cái tin vui đó đã tắt ngủm khi Ký tui chợt nghĩ lại, vắc xanh đâu mà chích cà?

Để nói có đầu có ngọn nghen.

Cho tới nay, trên mặt bằng quốc tế, mới chỉ có một số vắc xanh đếm được chưa đủ 5 ngón tay đã được các cơ quan thẩm quyền y tế chấp thuận cho sử dụng, nhưng chỉ là để đáp ứng với tình trạng khẩn cấp.

Đó là vắc xanh của Pfizer-BioNtech, Moderna và Oxford Uni-AstraZeneca. Bên cạnh đó là vài loại vắc xanh quốc gia, chỉ được chấp thuận ở trong nước, hoặc ở một khu vực mà nước sản xuất ra loại vắc xanh đó có ảnh hưởng, hoặc được nước đó viện trợ.  Vài loại vắc xanh trong số này là các vắc xanh Sputnik 5 (Nga), Coronavac (của công ty Sinovac, Trung quốc được Tân gia ba, Mã lai á và Phi luật tân, Thổ nhĩ kỳ, Ba tây và Chí lợi mua), Sinopharm (không có tên riêng, được Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất và Bahrain mua). Những vắc xanh vừa kể đều, theo những nguồn đáng tin cậy, có hiệu quả không cao bằng ba loại vắc xanh của Pfizer-BioNtech, Moderna và Oxford Uni-AstraZeneca.

Hồi đầu tháng 12 năm ngoái, ông Thủ tướng trẻ tuổi (nhưng nay râu đã bạc) khoe rằng Canada đã mua mão một số lượng thuốc khổng lồ từ cả ba hãng vừa kể để tiến hành chiến dịch chích ngừa khổng lồ nhất từ trước đến nay của xứ Cờ Lá phong.

Số lượng thuốc mà Canada xí cho mình nhiều tới mức mà tổ chức Ân xá quốc tế (Amnesty International) đã phải lên tiếng.  Tổ chức nầy nói tính ra, Canada là nước hốt nhiều vắc xanh nhứt thế giới tính theo dân số. Họ chỉ trích “làm gì ích kỷ dữ vậy, xét về số dân, số vắc xanh Canada mua đủ để chích cho toàn bộ người dân mỗi người 5 lần.” 

Ông Trudeau lập lại tuyên bố đầy “hồ hởi” này vài ba lần, thêm rằng chiến dịch sẽ kết thúc vào mùa hè năm 2021.

Ổng nói tới nói lui đến tận những ngày đầu năm 2021.

Nhưng thực tế đã không diễn ra “phấn khởi” như thế. Có tiền (có thể) mua tiên cũng được, nhưng chưa chắc đã mua được vắc xanh. 

Cho đến giữa tháng 1, Canada mới chỉ phân phối cho các tỉnh bang và lãnh thổ được hơn nửa triệu liều (dân số 37,74 triệu người) và chỉ có 1.35 người trên 100 người được chủng, một liều. Trong những ngày đầu, các tỉnh bang gặp khá nhiều trục trặc về vận chuyển và phân phối. Nhưng sau khi lấy trớn qua một hai tuần lễ, họ đã bắt đầu phóng tay chích cho các thành phần nằm trong đợt chủng ngừa đầu tiên, không dè dặt (và trục trặc) như trước nữa. Một số tỉnh còn hào phóng không giữ lại liều thứ hai (vì mỗi người cần phải chích hai đô) cho người đã chích liều thứ nhứt chích sau ba tuần lễ vì được khuyến cáo rằng thuốc sẽ về ào ào. Cho tới khi …hết thuốc!

Thế nhưng rồi có tin Pfizer cắt giảm số vắc xanh theo lịch sẽ phải chở qua Canada, mặc dầu con số theo cái lịch nầy chỉ là nhỏ giọt so với lượng thuốc đã đặt mua.

Tướng Dany Fortin, chỉ huy công tác tiếp vận vắc xanh của Canada cho hay phần phân phối của Pfizer cho Canada sẽ bị giảm khá bộn. Theo lịch thì Pfizer sẽ phải giao cho Canada 1.4 triệu liều trong tháng 2, nhưng ông Fortin nói họ sẽ chỉ giao có 50% lượng thuốc đó trong 4 tuần lễ sắp tới.

Người phụ trách việc mua hàng cho chánh phủ, bà Tổng trưởng bộ Tạo Mãi (Ministry of Procurement) Anita Anand nói chuyện trục trặc nầy do công ty Pfizer phải “nâng cấp” nhà máy ở Bỉ, và không chỉ Canada, lượng hàng của nhiều nước Âu châu cũng bị ảnh hưởng. (Bả an ủi rằng chánh phủ liên bang đang chờ – bả dùng chữ “expected”, có nghĩa là mong đợi chớ hổng có gì chắc chắn sẽ (được) nhận chừng 4 triệu liều vắc xanh Pfizer trong 3 tháng đầu năm nay và (cũng expected luôn) hai triệu liều của Moderna.

Ông Fortin trấn an rằng sau khi ổn định sản xuất ở nhà máy, Pfizer sẽ tăng mạnh lượng hàng xuất đi: “Khi các con số tăng lên, Pfizer chỉ ra rằng họ có ý định bù đắp tác động của việc sút giảm sản lượng… Nó sẽ gây tổn hại trong ngắn hạn nhưng … nhà sản xuất cam kết (sẽ đủ) số liều lượng mà họ đã hứa với chúng tôi.”

Nhưng người ta thắc mắc rằng khi được tin rằng sau khi các nước Âu châu lên tiếng, Pfizer đã phải đồng ý giữ nguyên số lượng hàng sẽ cung cấp trong thời gian mở rộng nhà máy ở Bỉ. Trong số đó có cả những nước nhỏ xíu như Lithuania và Na uy. 

Y viện vắc xanh Covid-19 ở Metro Convention Centre. Ảnh trên Twitter của Thị trưởng John Tory

Người ta cũng thắc mắc rằng tại sao lại phải lấy hàng ở Bỉ, trong khi Pfizer có xưởng sản xuất ở Michigan, chỉ cách Canada hai trăm cây số. Khi bị hỏi, bà Anand trả lời …trớt quớt:  “sản phẩm từ Michigan đã được…dành cho thị trường Huê kỳ!”

Kỳ vậy ta. Không lẽ với Âu châu và Mỹ châu, quốc gia có chưn trong G7 và có tiền Canada lại bị coi không có kí lô nào?   

Đương nhiên, trong số những người phải lên tiếng về vụ nầy có ông Tí điệu Trudeau. Ổng trấn an dân chúng như vầy: Chuyện nhỏ, chuyện chậm trễ chỉ là tạm thời, “vài cái mô trên đường” sẽ không làm trật đường rầy mục tiêu lâu dài của chánh phủ là tất cả những người muốn chích sẽ được chích xong vào cuối tháng 8 nầy!

Vậy là bạn cứ chuẩn bị ở nhà, may ra tới mùa thu sẽ có thể ra đường ngắm  lá vàng… (nhưng nhớ rằng vẫn còn phải mang mask.) 

Spam và Gmail

Một trang Facebook tiếng Việt được “chia sẻ” hàng ngàn lần

Bạn có tin được khi Ký tui báo với bạn như dưới đây không? 

1 – Các quân nhơn Vệ binh quốc gia của Huê kỳ ở Hoa thạnh đốn sẽ bị các quân nhơn hiện dịch của Mỹ giải giới. 

2 – Lực lượng Vệ binh quốc gia của Huê kỳ ở Hoa thạnh đốn là do Tổng tư lịnh Donald Trump điều động về thủ đô với sứ mệnh bí mật là đảo chánh.

3 – Các binh sĩ Vệ binh quốc gia ở Hoa thạnh đốn được bí mật trang bị mỗi người một cái gầu tát nước để “tát cạn đầm lầy” ở thủ đô.

4 – Tổng thống Trump đặt bẫy, bắt trọn cha con Biden, Obama và gia đình Clinton.

5 – Tổng thống Trump sẽ thả con thủy quái Kraken ngày 20 tháng 1 

6 – Tất cả các hệ thống thông tấn lớn ABC, NBC, CBS, FOX, CNN MSNBC bị rút giấy phép hoạt động

Vậy mà đó là nội dung của một i-meo mà Ký tui vừa nhận được, cho hay rằng theo những nguồn tin đáng tin cậy (?!) rằng khi các bạn cầm tờ báo nầy (tức là ngày 20 tháng 1, chưa chắc ông tổng thống già khú thứ 46 của xứ Cở Huê bên dưới Canada đã nhậm chức. 

Từ ngày về hưu tới giờ, nhứt là sau khi Covid bùng nổ, nỗi vui duy nhứt của Ký tui – như của nhiều người đã về hưu khác, là lang thang trên anh tẹc nét đọc tin và trao đổi thơ từ qua i-meo. 

Một phần email với những đường dẫn tới các trang Facebook đầy tin thất thiệt

Tuy nhiên, Ký tui kỵ nhứt là coi tin tức từ Youtube. Thời buổi nầy, thiệt dễ để trở thành một “đài truyền hình”. Chỉ cần một cái Iphone hoặc Samsung và một đường truyền anh tẹc nét là bất kỳ ai cũng có thể “phát sóng.” Đương nhiên cũng có những “đài” của những nhà báo thứ thiệt, có trình độ và có sự thận trọng (dĩ nhiên rồi, người có trình độ luôn thận trọng). Nhưng đại đa số các “đài” trên Youtube phát bằng tiếng Việt bi giờ không thuộc loại đó. Và đặc biệt hơn nữa là họ sử dụng giọng nói tiếng Việt cao lanh lảnh, toàn dấu hỏi và dấu sắc, với cách hành văn và từ ngữ, thành ngữ nếu không giựt gân thì cũng kiếm hiệp Ba Tàu thời đại hoặc những từ mà dám người làm đài cũng không hiểu lắm, tỷ như “thủy quái Kraken”. 

Khổ một cái, những đài này lại được nhiều người trên Facebook đắc ý “chia sẻ” lại, do đó, mỗi ngày vô Facebook lại gặp những “chương trình” của các đài đó, có những chương trình cũ mốc với hàng trăm “còm” lời lẽ tục tĩu.  Vậy là Ký tui dẹp luôn cái “ắc-cao” Facebook nghèo nàn của mình, vốn chỉ sử dụng để liên lạc với một số bạn học cũ và anh em, con cháu trong nhà. Cho yên thân và đỡ nhức đầu.

Phương tiện thông tin liên lạc “cao kỹ” của Ký tui nay chỉ còn vỏn vẹn có cái ắc-cao gmail (mà người trong nước kêu bằng “gờ meo”).

Nhưng rồi cái gmail cũng không được để yên. Không hiểu từ lúc nào, hoặc bởi một thân hữu quý mến nào, inbox của Ký tui ngập các thư của các “diễn đàn”, “nhóm”, với các đính kèm …cũng lại những video của các “đài” Youtube!

Báo cáo “spam” hôm trước, bữa sau …con thủy quái Kraken lại xuất hiện qua một thư khác.

Tỷ như trong cái hình kèm đây. Nó gồm nhiều khúc ghép lại với nhau, mỗi khúc có một đoạn dẫn giải và một đường dẫn tới một …video Youtube. (Coi hình) 

Hoặc là cái i-meo dưới đây, với những đoạn được “hai lai” xanh, đỏ, vàng, có đoạn chữ được dùng màu đỏ. Nguyên văn như vầy:

 *** Lễ Tổng dượt nhậm chức ngày 17/1/2021, và Lễ chính thức nhậm chức ngày 20/1/2021 của Biden đã bị hủy bỏ.

*** Chính Quyền Quân Sự đã được thành lập do TT Trump làm Tống Thống kiêm Tổng tư lệnh Tối cao Quân đội, và các Thành viên gồm:

Bộ trưởng QP Chris Miller.

Các Thứ trưởng QP Cohen Watnick, Intel Erra.

Cựu Trung tướng Michael Flynn.

Các Đại tướng Mark Milley, John Hyten.

Các Trung tướng James McConville, Michael Gildy, Cq Brown, Paul Nakasone, Jay Raymont.

Nội các Chính Quyền Quân Sự sẽ thành lập sau ngày chuyển giao quyền lực 20/1/2021. Có thời hạn 1 năm với nhiệm vụ:

1./- Thiết lập Tòa án Quân sự, truy tố và xét xử các tội phạm Phản quốc trong và ngoài nước Mỹ.

2./- Tổ chức Tổng tuyển cử bầu Quốc hội và Tổng thống mới, dự kiến vào tháng 3. 2021. Với Hệ thống máy đếm phiếu minh bạch “Lượng tử Trí tuệ Nhân tạo”của Lực lượng Không gian Vũ trụ, thuộc binh chủng Không Quân Hoa kỳ sáng chế.

+++ Các bạn tham khảo thêm tại:

www.beforeitsnews. com/InaugurtionCancelled

Có bạn nào cao kiến và cao kỹ, xin chỉ giáo cách trừ luôn những cái thư kiểu nầy (nhớ đừng cố vấn bù trất là dẹp luôn anh tẹc nét, i-meo nghen, buồn lắm.) 

Trang mạng beforeitsnews

Ký Gà 

Xem thêm

Nhận báo giá qua email