Chính phủ Colombia vừa ký một sắc lệnh kêu gọi các công ty trục vớt đăng ký để thu hồi một kho báu khổng lồ trị giá 17 tỉ Mỹ kim. Đó là chiếc tàu San José của Tây Ban Nha bị chìm gần bờ biển Colombia.
Các tàu chiến của Anh đã đánh chìm tàu San José hơn 300 năm trước, trên tàu chở khoảng 200 tấn vàng, bạc và đồ trang sức được dành cho Pháp. Khi đó Pháp liên minh với hoàng gia Tây Ban Nha. Kho báu này ước tính trị giá khoảng 17 tỉ Mỹ kim.
Trận chiến trên biển khiến chiếc tàu và kho báu chìm gần bán đảo Barú, phía nam thành phố Cartagena (Colombia).
Tây Ban Nha tuyên bố, lúc bị đánh chìm, tàu San José thuộc chủ quyền của nước này. Vì vậy theo các quy ước quốc tế, Tây Ban Nha vẫn sở hữu mọi thứ trên tàu.
Một nhóm người bản địa Bolivia, quốc gia Qhara Qhara, cũng đang đòi kho báu, nói rằng người Tây Ban Nha đã buộc tổ tiên của họ khai thác phần lớn tài sản này vào thế kỷ XVI.
Vào năm 2018, Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) đã khuyến cáo Colombia không nên “khai thác vì mục đích thương mại” – hay nói cách khác là trục vớt – chiếc tàu chìm.
Tuy nhiên, hành động mới nhất cho thấy ý định của Chính phủ Colombia trong việc trục vớt tàu.
Theo trang National Geographic, vào đầu thập niên 1980, một công ty của Mỹ có tên Sea Search Armada tuyên bố đã tìm thấy xác tàu chìm San José, đề nghị một thỏa thuận với Chính phủ Colombia để chia sẻ kho báu. Tuy nhiên, Chính phủ Colombia từ chối cho trục vớt tàu.
Vào năm 2015, Chính phủ Colombia thông báo hải quân của họ đã xác định vị trí chiếc tàu San José ở một địa điểm khác. Hải quân phát giác ra xác tàu một phần nhờ cuộc tìm kiếm dưới đáy biển của Viện Hải dương học Woods Hole (WHOI), một tổ chức phi lợi nhuận về giáo dục và nghiên cứu tư nhân có trụ sở tại tiểu bang Massachusetts, Hoa kỳ.
Ông Rob Munier, phó chủ tịch của WHOI, nói với trang tin Live Science rằng tổ chức này ký hợp đồng tìm kiếm với một công ty khảo cổ hàng hải của Anh, còn công ty này đã ký hợp đồng với Chính phủ Colombia.
WHOI đã tìm thấy xác tàu San José ở độ sâu khoảng 600m, dưới đáy biển ngoài khơi Colombia.