Tờ The Myanmar Times đưa tin quân đội Myanmar sáng 1/2 bắt giữ Tổng thống Win Myint, Cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi và một số giới chức khác của đảng Liên minh quốc gia vì dân chủ (NLD), đảng giành chiến thắng lớn trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11/2020. Phát ngôn viên Myo Nyunt của NLD cho biết bà Suu Kyi và Tổng thống Win Myint bị giam giữ ở thủ đô Naypyidaw.
Quân đội Myanmar cho rằng cuộc tổng tuyển cử trên có gian lận và quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp trong 1 năm. Theo Reuters dẫn thông báo của quân đội Myanmar, toàn bộ quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp được trao lại cho Tổng tư lệnh Min Aung Hlaing, trong khi Phó tổng thống U Myint Swe sẽ làm tổng thống tạm quyền. Chính quyền mới do quân đội kiểm soát đã cách chức 24 bộ trưởng và thứ trưởng trong chính quyền cũ, thay vào đó bổ nhiệm 11 người mới vào các bộ Tài chính, Y tế, Ngoại giao, Quốc phòng, Nội vụ… Ngoài ra, toàn bộ chức năng lập pháp của quốc hội sẽ bị tạm hoãn từ ngày ban bố tình trạng khẩn cấp. Quân đội cũng cam kết sẽ tổ chức cuộc bầu cử mới và chuyển giao quyền lực cho bên chiến thắng sau khi tình trạng khẩn cấp kéo dài 1 năm kết thúc.
Động thái trên diễn ra sau khi quân đội Myanmar ngày 26/1 ra tối hậu thư yêu cầu Ủy ban Bầu cử liên hiệp (UEC) giải quyết cáo buộc gian lận về danh sách cử tri. UEC phủ nhận có gian lận, khẳng định bầu cử diễn ra công bằng, đáng tin cậy và “phản ánh ý nguyện của người dân”. Tuy vậy, hơn 280 cáo buộc đang được điều tra và Tòa tối cao Myanmar bắt đầu giải quyết khiếu nại về bầu cử từ ngày 29/1.
Trong ngày 1/2, bà Suu Kyi – lãnh đạo đảng NLD – được cho là kêu gọi người dân biểu tình phản đối động thái của quân đội. “Hành động của quân đội đưa đất nước trở lại dưới chế độ độc tài. Tôi kêu gọi mọi người không chấp nhận điều này, hãy biểu tình phản đối cuộc đảo chính của quân đội”, bà Suu Kyi nói trong tuyên bố được soạn trước khi bị bắt, do NLD công bố ngày 1/2.
Ngay sau khi quân đội Miến Điện đảo chính, cộng đồng quốc tế đã lên án mạnh mẽ hành động vi hiến.
Các nước phương Tây, Pháp, Anh, Mỹ, cũng như Nhật Bản kêu gọi “trả tự do ngay lập tức, vô điều kiện cho nhà lãnh đạo Aung San Suu Kyi” và yêu cầu tôn trọng kết quả bầu cử ngày 08/11/2020 thể hiện mong muốn dân chủ và tự do của người dân Miến Điện.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đe dọa tái trừng phạt và kêu gọi “cộng đồng quốc tế cần có chung tiếng nói để yêu cầu quân đội Miến Điện trao lại quyền lực ngay lập tức”.