Có thể nói hiện nay hầu như ai cũng mong mỏi trận đại dịch kết thúc càng sớm càng tốt để mọi người có lại được cuộc sống cũ, làm những điều mà trước đây được cho là rất đỗi bình thường nhưng trong suốt một năm qua đã không thể, như đi coi một trận banh, bước vào rạp coi một cuốn phim mình thích và đi ăn tối tại một nhà hàng quen thuộc. Chỉ đến khi người ta bị lấy mất đi thì những điều tưởng là hết sức bình thường kia bỗng trở thành những thứ thật quý giá trong đời.
Nhiều người ngày càng tin tưởng rằng cái ngày cuộc sống bình thường đó trở lại chắc không còn bao lâu nữa. Nay đã có nhiều người, đặc biệt là những người lớn tuổi, đã được chích ngừa. Nhiều người khác cũng đang nóng lòng chờ đợi để được tới phiên mình chích để ít ra thì cũng có được cái cảm giác an toàn.
Tuy nhiên, một điều thực tế là nước Mỹ nói riêng, và thế giới nói chung, chưa đạt được tới điểm để có thể nói là chế ngự được đại dịch Covid-19. Thuốc chủng ngừa vẫn chưa bào chế đủ cho tất cả mọi người. Những trường hợp nhiễm bệnh mới trước đây đã từng giảm xuống, nhưng rồi lại tăng lên trở lại. Và con vi khuẩn biến thể mới đang là mối đe doạ và nếu không ngăn chặn sớm thì có thể sẽ khiến trận đại dịch bùng phát trở lại.
Hoa Kỳ gần đây đã vượt qua cột mốc con số 500,000 người thiệt mạng vì Covid-19. Và những thiệt hại đối với nền kinh tế đã ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống của nhiều cá nhân. Hàng chục triệu người mất việc ngay trong thời gian đầu khi đại dịch bắt đầu hoành hành và cho đến nay vẫn chưa kiếm được công việc mới. Vậy, đối với họ, “bình thường” cũng có nghĩa là được đi làm trở lại.
Đúng một năm trước, khi con vi khuẩn đầy bí ẩn xuất hiện gây náo loạn khiến cho chính phủ khắp nơi trên thế giới bắt buộc phải thực hiện biện pháp đóng cửa ngưng mọi hoạt động, biến chiếc mặt nạ thành một thứ trang phục không thể thiếu nơi công cộng và cả một guồng máy kinh tế thế giới phải khựng lại, thì nay dường như cái cảm giác lạc quan kèm theo chút thận trọng đang trở lại trong suy nghĩ, thậm chí trong hành động của nhiều người.
Hoa Kỳ và nhiều quốc gia phương Tây khác đang tiến gần tới mức độ vừa phải trong việc kiểm soát được đại dịch theo sau một mùa đông khá ảm đạm. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh cáo rằng sự cảnh giác vẫn là điều cần thiết trong tương lai. Theo nhận định của một nhà dịch tễ học, bác sĩ Kenneth Bernard, chúng ta đang đứng ở ngưỡng cửa khởi đầu của sự kết thúc, nhưng không hẳn là sự kết thúc hoàn toàn như mọi người hy vọng. Người dân vẫn phải cẩn thận và vẫn nên tiếp tục duy trì những biện pháp an toàn sức khoẻ.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh dịch (CDC), tình hình đại dịch đang có sự thay đổi đáng kể. Con số những trường hợp nhiễm Covid-19 mới mỗi ngày tại Hoa Kỳ đạt đỉnh điểm vào đầu tháng 1 ở mức khoảng 250,000 trong một ngày, đến cuối tháng Hai vừa qua, con số trung bình một ngày đã giảm xuống ở mức khoảng 54,000 trường hợp – là mức thấp nhất kể từ giữa tháng Mười năm ngoái.
Tuy nhiên, cũng theo CDC, con số trường hợp tử vong cho đến nay vẫn chưa giảm nhanh như mong đợi. Tính cho đến cuối tháng Hai, trung bình số người chết do Covid-19 một ngày là khoảng 2,000, thấp hơn so với khoảng 3,400 người ở thời điểm cao nhất vào tháng Giêng.
Kể từ cuối tháng 12, con số trường hợp nhiễm bệnh mới trong số những người sống ở các viện dưỡng lão đã giảm sụt 80%, trùng hợp với chiến dịch tiêm chủng trên toàn quốc. Đây là mức độ giảm sút nhanh nhất so với bất kỳ thời điểm nào kể từ khi đại dịch xuất hiện.
Và cuối cùng, con số người Mỹ bị nhiễm Covid-19 và đã khỏi có thể đã góp phần làm giảm khả năng lây lan của con vi khuẩn trong dân chúng nói chung. Trong khi việc tiêm chủng, tính cho đến cuối tháng Hai, đã thực hiện cho khoảng gần 13% dân số Hoa Kỳ, thì một con số người Mỹ rất đông, có thể lên tới 35% dân số, được ước tính là đã từng bị nhiễm vi khuẩn corona ở một thời điểm nào đó và đã tạo được khả năng miễn nhiễm.
Trong suốt một năm qua, kinh nghiệm của nước Mỹ và nhiều quốc gia khác đối với con vi khuẩn corona là một đường vẽ lên xuống đột ngột trên biểu đồ: tăng lên hàng loạt, tiếp theo là giảm mạnh khi cho thực hiện các biện pháp hạn chế sinh hoạt; sau đó, khi các biện pháp hạn chế được nới lỏng, thì lại thêm một đợt tăng khác.
Tình trạng như trên có thể xảy ra lại vì nhiều chính phủ trên thế giới có xu hướng nới lỏng hạn chế quá sớm.
Tuy nhiên, một kịch bản có nhiều khả năng xảy ra hơn là chúng ta đang thấy ánh sáng ở cuối đường hầm. Lý do là vì các giới chức y tế công cộng nay đã có nhiều kinh nghiệm hơn để biết áp dụng biện pháp hạn chế nào mang lại hiệu quả hơn. Các cơ sở y tế nay hiểu biết rõ hơn về con vi khuẩn cũng như biết các cách thức chữa trị nào đạt được kết quả tốt nhất. Và quan trọng hơn hết là tỷ lệ dân số được chủng ngừa ngày càng đông hơn.
Những thay đổi mang chiều hướng tốt kể từ thời điểm cuối đông đã mang lại nhiều hy vọng và phấn khởi, đặc biệt là đối với các bậc cha mẹ có con trong tuổi đi học. Nhiều trường học nay đã được mở cửa trở lại. Một số nơi đã cho phép các môn thể thao của học sinh được hoạt động lại. Điều này đã khiến nhiều người cảm thấy lạc quan hơn về tương lai mặc dù vẫn còn chút thận trọng.
Với tình hình có vẻ ngày càng tươi sáng hơn, câu hỏi hiện nay mà ai cũng muốn có được câu trả lời là khi nào thì đại dịch sẽ kết thúc? Trong bối cảnh của trận đại dịch, với quá nhiều những điều bất ngờ đã xảy ra, vậy thì chữ “kết thúc” ở đây thậm chí mang ý nghĩa gì?
Nếu “kết thúc” được định nghĩa là cái ngày khi thuốc chủng ngừa sẽ được sẵn sàng tiêm chích cho bất cứ ai muốn có, thời điểm đó đang đến và đến rất nhanh – có lẽ nhanh hơn nhiều người nghĩ. Theo dự đoán của bác sĩ Anthony Fauci, cố vấn tại Toà Bạch Ốc, với nước Mỹ, thời điểm đó có thể là từ khoảng giữa cho đến cuối tháng Năm, hoặc là đầu tháng Sáu.
Tuy nhiên có nhiều yếu tố phụ có thể ảnh hưởng đến dự đoán khi nào thì nguy cơ nhiễm trùng sẽ giảm dần. Hiện nay nhiều quốc gia nghèo vẫn chưa bắt đầu chiến dịch tiêm chủng cho dân chúng của họ, và số trường hợp nhiễm bệnh mới tương đối cao của họ có thể làm tăng khả năng xuất hiện một loại vi khuẩn biến thể nguy hiểm của dịch bệnh.
Và nếu “kết thúc” có nghĩa là quên đi thì sự kết thúc của trận đại dịch cho đến nay vẫn chưa ở trong tầm mắt. Trong một năm với đầy những xáo trộn về xã hội cũng như chính trị tại Mỹ thì sự xuất hiện của con vi khuẩn corona vẫn là sự kiện nổi bật nhất, ảnh hưởng không chỉ tới vật chất mà luôn cả tinh thần, làm đảo tung tất cả mọi thứ trật tự từ trong gia đình ra tới ngoài xã hội, mà có lẽ không ai có thể quên được cho đến hết cuộc đời của họ.
Cả một xã hội sống trong phập phồng lo sợ. Đi gần một người lạ cũng làm cho người ta lo ngại, một tiếng ho cũng khiến cho nhiều người hết hồn. Có thể nói những nỗi bất an đó đã làm cho các mối quan hệ trong xã hội trở nên rời rạc. Biện pháp giữ khoảng cách xã hội và chiếc mặt nạ trở thành những chướng ngại vật cho sợi giây liên lạc và làm ngưng trệ mọi sinh hoạt trong gia đình. Và cuộc sống, theo nhiều khía cạnh, là hầu như suốt ngày thui thủi ở trong nhà cùng với những thành viên trong gia đình, tránh tiếp xúc với người khác, kể cả hàng xóm ở sát cạnh nhà, và nếu như cần phải gặp mặt ai mà không thể từ chối thì được khuyên là nên gặp nhau ở ngoài trời, nơi có không khí thoáng đãng.
Nhiều bản tin gần đây cho biết tỉ lệ nhiễm bệnh và tử vong đang có chiều hướng ngày càng giảm khiến cho nhiều người không khỏi mừng thầm và hy vọng. Chưa chi đã có người đã chuẩn bị lên kế hoạc đi chơi xa, tới những địa điểm du lịch yêu thích, ghé vào những quán ăn quen, cho thoả nỗi ấm ức bị dồn ép lâu nay.
Khi người ta phải sống trong lo âu suốt một năm dài như thế, ai lại không muốn có lại một cuộc sống tự do như trước thời đại dịch. Nhưng bây giờ chưa phải là lúc thích hợp mà nên ráng chờ thêm một thời gian nữa cho tới lúc đa số mọi người được chủng ngừa, hay ít ra cho tới lúc giới chức y tế có thẩm quyền tuyên bố xã hội đã đạt được sự miễn dịch tập thể. Chỉ vài tháng trước thôi chưa ai dám đưa ra dự đoán cái ngày đại dịch Covid-19 sẽ được kiểm soát. Nay thuốc chủng ngừa đã có và ngày càng có thêm những loại thuốc mới thì chúng ta dám chắc rằng cái ngày đó đang tới. Chúng ta đang bước sang một giai đoạn mới và tiến dần tới điểm kết thúc của trận đại dịch.
Huy Lâm