Lễ trao giải nhân quyền lần thứ 19 của Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam, được phát trực tiếp từ California qua Facebook và YouTube sáng 21/11/2020 vừa qua.
Năm nay, được nhận giải là tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Hóa, tù nhân lương tâm Nguyễn Năng Tĩnh, Hội Nhà Báo Độc Lập với 3 thành viên đang bị cầm tù là các nhà báo Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn.
Trưởng ban điều hành Mạng Lưới Nhân Quyền, Tiến sĩ Nguyễn Bá Tùng, nhắc lại mục đích chính của Giải Nhân Quyền Việt Nam “Là để tuyên dương thành tích tranh đấu bất bạo động cho lý tưởng Nhân Quyền Việt Nam, là cơ hội để người Việt khắp nơi bày tỏ tình liên đới với những cá nhân và đoàn thể đã và đang dấn thân bảo vệ quyền làm người cho người dân Việt Nam”.
Đầu tiên là thầy giáo, facebooker Nguyễn Năng Tĩnh, giảng viên âm nhạc, bị công an Nghệ An bắt giữ cuối tháng 5/2019 vì đã dạy cho học sinh bài hát của cựu tù chính trị Võ Minh Trí, tức nhạc sĩ Việt Khang, chưa kể đưa lên trang FB cá nhân tin tức và hình ảnh về khủng hoảng môi trường Formosa ở Hà Tĩnh năm 2016.
Ngày 15/11/2019. Tòa án tỉnh Nghệ An tuyên 11 năm tù giam, 5 năm quản chế đối với thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh theo Điều 117, Điều 44, và Điều 112 Bộ Luật Hình Sự Việt Nam.
Người thứ hai nhận giải Nhân Quyền Việt Nam 2020 là facebooker, phóng viên RFA Nguyễn Văn Hóa. Cựu tù nhân quyền, luật sư Nguyễn Văn Đài cho rằng thảm họa Formosa đã dẫn đến việc Nguyễn Văn Hóa bị bắt giữ và bị ngược đãi: “Anh Nguyễn Văn Hóa đã ra tận hiện trường, hỗ trợ nạn nhân thu thập bằng chứng nhằm tố giác và khởi kiện công ty Formosa. Không những thế, anh đã dùng các phương tiện thông tin hiện đại để đưa tin tức về Formosa đến với công chúng”.
Ngày 11/1/2017, anh Nguyễn Văn Hóa bị bắt tại Kỳ Anh vào khi đang đưa tin vụ xét xử một số người tại Giáo xứ Đông Yên, bị giam giữ bí mật trong 9 ngày.
Đến ngày 27/11/2017, Tòa án Nhân dân kết án Nguyễn Văn Hóa 7 năm tù, 3 năm quản chế về tội “tuyên truyền chống nhà nước CHXHCNVN, Điều 88 Bộ Luật Hình Sự. Anh bị giam tại nhà tù An Điềm, xã Đại Hưng, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
Được long trọng vinh danh tại buổi trao giải 2020 ngày 21/11 là Hội Nhà Báo Độc Lập Việt Nam mà Chủ tịch Phạm Chí Dũng đã bị bắt đi từ ngày 21/11/2019. Kế tiếp, Phó chủ tịch Hội, ông Nguyễn Tường Thụy, bị bắt ngày 23/5/2020. Một tháng sau đó, đến lượt biên tập viên thứ ba của Thời Báo Việt Nam, tiếng nói của Hội Nhà Báo Độc Lập, cũng bị bắt và đang bị giam trong tù.
Hội Nhà Báo Độc Lập là tổ chức đấu tranh ôn hòa. Giáo Sư Nguyễn Chính Kết, từng được Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam trao giải khi ông mới từ Việt Nam sang Mỹ, nhận định:
“Việt Nam Thời Báo là phương tiện để các hội viên thể hiện quan điểm và nói lên thực trạng xã hội với những mặt trái của nó. Hội đã đối diện với sự đàn áp nặng nề.
Với đợt trao giải lần thứ 19 này, tính từ 2002 là khi Giải chính thức được thành lập, khoảng 50 nhà hoạt động, nhà tranh đấu, nhà báo, tù nhân lương tâm trong nước đã được Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam tuyên dương từ trước đến giờ.