Trong mấy năm qua, cuộc sống quả thật có nhiều khó khăn. Nhiều người trong chúng ta cảm thấy quá mệt mỏi, kiệt lực và cố gắng tranh đấu với chính mình để mong mang lại sự quân bình cho cuộc sống. Nói cách khác, chúng ta đang rất cần phải nạp lại năng lược. Và nước có thể là liều thuốc tăng cường ấy.
Nước chiếm tới 60% dung lượng cơ thể chúng ta, và vì vậy nó là một thành tố quan trọng đối với sức khỏe của con người. Mặc dù chúng ta vẫn thường được khuyên là nên uống từ sáu đến tám ly nước mỗi ngày để giữ cho cơ thể có đủ nước, nhưng chúng ta lại ít khi được nghe về những lợi ích sức khỏe của việc được trầm mình vào hoặc được ở gần với nước. Các nhà khoa học nghiên cứu về thần kinh nói rằng nếu có thời gian để ở gần những nơi như biển, hồ, sông, suối có thể mang lại rất nhiều những lợi ích về sức khoẻ, trong đó bao gồm giảm lo lắng, xoa dịu mệt mỏi về tinh thần và giúp con người trẻ lại.
Theo nhà thần kinh học Ricardo Gil-da-Costa, tham gia vào các hoạt động trong nước như bơi hoặc lướt sóng có thể giúp ta nhập vào trong trạng thái “trôi cùng với dòng chảy”, nghĩa là ta hoàn toàn nhập tâm vào với những gì ta đang làm. Điều này giúp làm dịu đi sự hỗn loạn trong tâm trí, nơi thường bị hấp thụ bởi quá nhiều những lao lung và lo lắng do tác động từ cuộc sống bên ngoài.
Riêng với các nhà tâm lý học về môi trường thì nói rằng nước có những đặc tính đặc biệt có thể thúc đẩy tác động tích cực của thiên nhiên lên tâm trí của chúng ta. Khi ta ở gần với nước, ta ít bị thị giác và thính giác quấy rầy quá mức, và do đó tâm trí có cơ hội để nghỉ ngơi.
Âm thanh của nước, thường nhẹ nhàng và đều đặn, sẽ làm dịu tâm trí. Mùi của nước, mặc dù có thể khó nhận ra, nhưng có khả năng khơi gợi những ký ức và sự liên tưởng tích cực. Khi để cơ thể nổi bềnh bồng trên mặt nước thì đó cũng là lúc cơ thể được nghỉ ngơi, một cảm giác nghỉ ngơi thường không thể có được nếu ở trên mặt đất.
Và điều quan trọng nhất: Nước có tính động. Nó di chuyển một cách nhịp nhàng, tạo ra ánh sáng, màu sắc và âm thanh đầy mê hoặc. Nó thu hút sự chú ý của ta, nhưng không bao giờ đòi hỏi quá mức, chỉ vừa đủ để cả hai cùng hoà nhịp với nhau. Các nhà nghiên cứu gọi đó là sự mê hoặc êm ái. Nó giúp não bộ của ta thoát khỏi sự tập trung cao độ mà phần lớn là do cuộc sống hàng ngày đòi hỏi và điều đó làm suy giảm đi sự bén nhậy của nhận thức.
Người ta kể câu chuyện cách đây hai năm khi xảy ra một trận cháy rừng lớn ở California khiến cho hàng trăm căn nhà bị cháy rụi, trong đó có căn nhà của tiến sĩ Wallace J. Nichols, một nhà khoa học nghiên cứu về biển. Căn nhà ông từng sống trên 20 năm và nay tất cả mọi thứ đồ đạc đều bị thiêu rụi. Ông đi quanh căn nhà nay chỉ còn trơ trụi cái móng trong trạng thái choáng váng mà không biết phải làm gì đây. Sau đó ông đã làm một điều hữu ích duy nhất mà ông có thể nghĩ ra.
Ông đi bộ xuống con suối gần đấy, cởi bỏ hết quần áo trên thân và trầm mình vào dòng nước. Ông để cho nước làm lành vết thương lòng đang dấy lên mạnh mẽ và đau đớn.
Sau khi trầm mình trong nước một lúc, tiến sĩ Nichols nhoi đầu lên để thở, đằng sau ông là căn nhà đổ nát vẫn còn đang âm ỉ cháy, và ông bật khóc. Sau đó ông để cho thân thể nổi bềnh bồng trên nước và không làm gì khác cho đến khi ông cảm thấy bình tâm trở lại.
Kể từ ngày ấy, tiến sĩ Nichols cho biết ông xuống suối mỗi ngày sau khi làm xong công việc sửa sang lại ngôi nhà. Đối với ông, nó giống như một hành động khởi động lại tinh thần. Không có con suối đó ông không biết làm thế nào để có thể vượt qua được tất cả những cảm xúc đau buồn trong suốt hai năm qua.
Dùng nước để chữa lành vết thương tâm hồn và thể xác không phải là một ý tưởng mới lạ. Người Ai Cập và người Hy Lạp cổ sử dụng nghi thức tắm gội để giúp chữa bệnh, trong khi các bộ lạc thổ dân da đỏ ở châu Mỹ tin vào sức mạnh thanh lọc của mồ hôi. Nay nhiều dân tộc trên thế giới sử dụng thủy liệu pháp để điều trị mọi chứng bệnh từ lưng khòng đến lo lắng và trầm cảm.
Điều quan trọng là ta cần phải biết làm thế nào để khai thác khả năng chữa bệnh của nước.
Nước thì có hầu như ở khắp nơi, dưới mọi hình thức. Gần nơi ta ở thế nào mà chẳng có nước, rất có thể đó chỉ là một con lạch nhỏ nằm ngay cạnh đường đi. Vậy, hãy bắt đầu từ đó. Rồi dần dà đi xa hơn tìm nước ở những nơi khác trong một dịp đi chơi cuối tuần hay một chuyến nghỉ phép nào đó.
Nước ở khu vực đô thị chẳng hạn như sông, kênh đào và vòi phông tên cũng có thể được tính chung vào. Nước trong nhà cũng vậy – như hồ bơi, bồn tắm, và thậm chí vòi tưới cỏ. Hãy chú ý tới âm thanh, ánh sáng và sự chuyển động của nước, vì như đã nói tới ở trên, những thứ ấy có thể làm cho ta cảm thấy hạnh phúc và khoẻ mạnh hơn.
Theo các nhà nghiên cứu, nếu như không thể đến được với nước, thì tranh vẽ, ảnh chụp, video và phim ảnh chủ đề về nước cũng có thể mang đến một vài lợi ích tương tự. Nếu muốn tăng thêm hiệu ứng tích cực, hãy chọn những địa điểm khơi gợi lại những kỷ niệm đẹp đối với ta.
Thậm chí ngay cả không gian của thực tế ảo (virtual reality) cũng được luôn. Trong một số cuộc nghiên cứu, những cảnh nước thực tế ảo do máy điện toán tạo ra cũng giúp tâm trạng của người tham gia cuộc nghiên cứu hưng phấn hơn, có thể là vì họ đã được cho tương tác với môi trường thiên nhiên, mặc dù đó là những hình ảnh thực tế ảo.
Một cuộc nghiên cứu năm 2019 cho thấy rằng cần ít nhất hai giờ mỗi tuần ở trong thiên nhiên để cải thiện sức khỏe của chúng ta, và nếu bận rộn thi hai giờ đồng hồ đó có thể chia thành các khoảng thời gian ngắn hơn. Một cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy nếu bỏ ra lượng thời gian ngang bằng như vậy gần nước cũng có được những lợi ích tương tự. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng khi người ta nhìn chăm chú vào hồ nuôi cá cảnh sẽ có nhịp tim thấp hơn và tâm trạng tốt hơn chỉ sau 15 phút.
Hãy thử chơi một môn thể thao nước và ráng chơi giỏi môn đó. Điều này sẽ giúp ta nhập vào trạng thái “trôi cùng nước”, trong đó thời gian và những lo lắng biến mất khi ta hoàn toàn tham gia vào những gì ta đang làm. Được sống những giây phút không còn lo lắng sẽ mang lại cho ta cảm giác lâng lâng nhẹ nhõm và cuộc sống không còn là quả tạ phải kéo lê theo mỗi ngày.
Một điều không phải ngẫu nhiên mà trên các trang mạng xã hội như YouTube chẳng hạn, đa số các clips âm thanh giúp mang lại sự trầm lắng cho tâm hồn có liên quan tới nước. Một trong những đặc tính trong thiên nhiên mang lại sự êm dịu là âm thanh của nước. Một cuộc nghiên cứu gần đây cho biết những âm thanh của nước giúp người ta cảm thấy sức khoẻ phục hồi nhanh nhất là một khu rừng nhiệt đới có mưa, một bãi biển có sóng nhẹ và một con suối nước chảy róc rách. Khi các nhà nghiên cứu cho thêm âm thanh của sinh vật hoà vào với âm thanh của nước, người nghe thậm chí lại còn cảm thấy thích thú hơn nữa.
Và hãy sử dụng trí tưởng tượng. Ta có thể được ở gần bất cứ đâu, bất cứ lúc nào qua trí tưởng tượng. Và khi nước mà ta tưởng tượng là nước ta đã từng được thưởng thức trong đời thực, tác động tích cực của nó sẽ càng mạnh mẽ hơn nữa.
Có người kể rằng mỗi khi cảm thấy cuộc sống bị choáng ngợp thì người ấy liền nhắm mắt lại và tưởng tượng đang được nằm trên thuyền lênh đênh trên mặt nước. Hình dung ra ánh nắng lấp lánh trên nước, âm thanh của nước vỗ vào mạn thuyền, tiếng nói của người thân văng vẳng kế bên – thì gần như ngay lập tức, cảm giác thanh thản, êm ả tràn về xâm chiến tâm hồn.
Vậy, nước không chỉ giúp duy trì cơ thể của ta để không bị thiếu nước mà còn có thể chữa lành cả tâm trí và thể xác của ta nữa. Dành thời gian tiếp xúc với nước có thể giúp cải thiện tâm trạng của ta, kết nối ta với thiên nhiên và mang lại cho ta một cuộc sống quân bình. Nước là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá, là nguồn sống, là liều thuốc kỳ diệu cho con người.
Huy Lâm