Năm 2018, huấn luyện viên Jill Ellis hướng dẫn đội tuyển nữ Hoa Kỳ vượt qua 20 trận vòng loại không thua trận nào và lấy được vé đi dự World Cup mùa hè sau đó tại Pháp. Lương căn bản của bà năm đó là $389,409, cao hơn 30 phần trăm mức lương một năm trước đó, và cũng cần nói thêm, đó là mức lương cao nhất thế giới trả cho một huấn luyện viên đội tuyển nữ.
Cùng năm, Gregg Berhalter, huấn luyện viên của đội tuyển nam Hoa Kỳ chơi chỉ ở mức trung bình, nhận mức lương căn bản là $304,113 và một phần tiền thưởng khá lớn. Điều đáng nói, Berhalter chỉ mới bắt đầu công việc này có một tháng.
Những con số trên vừa được đưa ra trong tuần qua trong đơn khai thuế mới nhất của Liên đoàn Bóng đá Hoa Kỳ (USSF). Chúng cho thấy sự khác biệt về lương bổng khá lớn giữa hai huấn luyện viên của hai đội tuyển quốc gia, mặc dù nếu nói về thành quả thì bà Ellis vượt khá xa Berhalter.
Mức lương nói trên được hé lộ vào đúng lúc khi các cầu thủ nữ Hoa Kỳ đang chuẩn bị cho một phiên tòa vào mùa xuân sắp tới liên quan đến vụ kiện phân biệt giới tính trong liên đoàn bóng đá Hoa Kỳ.
Giấy tờ khai thuế cho thấy Berhalter, từng là cựu huấn luyện viên của liên đoàn bóng đá nam chuyên nghiệp MLS, nhận được $200,000 tiền thưởng sau khi được mướn làm huấn luyện viên vào mùa thu 2018, cộng thêm $104,113 lương căn bản và chi phí chuyển nhà sau khi chính thức bắt tay vào công việc trong Tháng 12.
Lương căn bản cho năm 2019 của ông chưa được công bố, nhưng dựa trên con số mới nhất, mức lương có thể là từ $1 triệu đến $1.2 triệu.
Cựu huấn luyện viên Bruce Arena được trả $1.275 triệu (bao gồm $900,000 lương căn bản) cho 9 tháng rưỡi làm việc trong năm 2017 trước khi từ chức sau khi đội tuyển nam Hoa Kỳ không lấy được vé dự World Cup 2018 tại Nga.
Trong khoảng thời gian giữa sự ra đi của Arena và Berhalter được mướn, giấy thuế cũng cho thấy huấn luyện viên tạm thời Dave Sarachan được trả khoảng $240,000 từ Tháng 1 qua đến hết Tháng 11 năm 2018.
Đội tuyển nam Hoa Kỳ chưa từng vượt qua được vòng 16 đội tại World Cup kể từ năm 2002, mặc dù các chương trình đào tạo đầu tư cho bóng đá nam vượt xa bóng đá nữ và con đường tranh vé dự World Cup của bóng đá nam thường gặp khá nhiều khó khăn.
Bà Ellis hồi năm ngoái đã quyết định không ký thêm hợp đồng sau 5 năm rưỡi trong vai trò huấn luyện viên của đội tuyển nữ và hai lần liên tiếp đoạt cúp vô địch World Cup, nhận được mức lương căn bản là $291,029 trong năm 2017 và gần $390,000 năm sau đó.
Trong khoảng thời gian tranh vé dự World Cup, bà đã được tăng mức lương căn bản được phỏng đoán là $500,000. Bà không nhận được tiền thưởng ở vòng loại tranh vé dự World Cup nhưng đã nhận được món tiền thưởng khá lớn sau khi thắng World Cup.
Những con số này sẽ được biết rõ ràng hơn trong giấy tờ khai thuế năm tới, đồng thời người ta cũng sẽ cho biết mức lương của Vlatko Andonovski, tân huấn luyện viên của đội tuyển nữ Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, huấn luyện viên Hoa Kỳ được trả lương cao nhất năm 2018 lại là người đã nghỉ việc từ lâu: Jurgen Klinsmann, cựu huấn luyện viên đội tuyển nam đã bị sa thải vào mùa thu 2016. Nhưng vì ông đã ký một hợp đồng dài hạn, liên đoàn bắt buộc phải trả cho ông $3.35 triệu năm 2017 và $1.475 triệu năm 2018, tổng cộng hơn $4.8 triệu.
Giấy thuế 2018 cũng cho thấy các cầu thủ chơi toàn thời gian trong đội tuyển nữ được trả $170,000 mức lương căn bản (vừa chơi cho đội tuyển vừa khoác áo cho một đội chuyên nghiệp thuộc Liên đoàn Bóng đá Nữ Quốc gia (NWSL)) và tiền thưởng có thể lên tới $146,000, dựa trên số lần xuất hiện, thành quả đạt được trên sân và được chọn đi dự World Cup.
Tiền thưởng thắng cúp vô địch World Cup được quyết định bởi hợp đồng thỏa thuận giữa các cầu thủ và liên đoàn USSF. Những con số này chưa được tiết lộ nhưng được biết là ở mức $110,000 cho mỗi người.
Tổ chức FIFA đã dành ra $30 triệu tiền thưởng cho giải World Cup Nữ năm ngoái, kể cả $4 triệu cho đội chiến thắng.
Số tiền thưởng đó là gấp đôi so với tiền thưởng năm 2015 nhưng vẫn chỉ là một phần rất nhỏ so với tiền thưởng cầu thủ nam nhận được trong năm 2018: $400 triệu tổng cộng, dẫn đầu là đội vô địch Pháp được thưởng $38 triệu.
Chủ tịch Gianni Infantino của FIFA đã hứa là sẽ tăng tiền thưởng gấp đôi cho cầu thủ nữ cho giải World Cup 2023.
Doanh thu kiếm được từ các trận đấu của nam và nữ rất khó có thể tính ra được là vì FIFA gom chung tiền bản quyền truyền hình và các thỏa thuận bảo trợ chung với nhau.
Tuy nhiên điều rõ ràng là: số khán giả truyền hình toàn cầu coi World Cup Nam 2018 (64 trận) nhiều hơn gấp ba lần số khán giả coi World Cup Nữ 2019 (52 trận), mặc dù lần đầu tiên, con số khán giả coi World Cup Nữ vượt quá 1 tỷ trong suốt thời gian bốn tuần lễ.
Vụ kiện mà các cầu thủ nữ Hoa Kỳ kiện liên đoàn USSF liên quan đến nhiều vấn đề rộng lớn; các cầu thủ nữ cho rằng tiền lương và sự hỗ trợ từ liên đoàn dành cho cầu thủ nữ không được công bằng nếu so với những gì liên đoàn dành cho phía cầu thủ nam.
Tuy nhiên, hai đội tuyển nam và nữ ký hai hợp đồng khác nhau, và các cầu thủ nam không được nhận lương căn bản. Hầu hết tiền lương của cầu thủ nam đến từ các hợp đồng họ ký với các câu lạc bộ chuyên nghiệp trên thế giới.
Cuộc điều đình giữa các cầu thủ nữ và liên đoàn bóng đá Hoa Kỳ USSF đã bị sụp đổ vào Tháng 8 năm ngoái.
Tuần trước, nghiệp đoàn đại diện cho cầu thủ của đội tuyển nam đã lên tiếng ủng hộ các cầu thủ nữ, nói rằng liên đoàn USSF “đã mất nhiều công sức để cố tình đánh lạc hướng dư luận quần chúng và thậm chí cả các thành viên của quốc hội. Họ đã sử dụng những chứng từ sai để chống lại các đương kim và cựu thành viên” của đội tuyển nữ.
Đơn khai thuế năm 2018 cũng cho thấy Tổng giám đốc Dan Flynn, nhân viên cao cấp nhất của liên đoàn USSF năm đó, có mức lương căn bản gần $900,000 cộng với tiền thưởng. Jay Berhalter, giám đốc thương mại và chiến lược, được trả gần $800,000.
Nhiều người khác cũng được trả lương cao hơn huấn luyện viên Ellis trong năm 2018, trong đó có Tab Ramos, cựu huấn luyện viên đội tuyển dưới 20 tuổi (U-20) và là giám đốc kỹ thuật tài năng trẻ, được trả tổng cộng $460,000. Hiện ông này đang làm huấn luyện viên cho câu lạc bộ Houston Dynamo thuộc liên đoàn bóng đá MLS.
Huy Vũ