Kể từ khi đại dịch lan đến khu vực Bắc Mỹ vào tháng Ba, một trong những lời khuyên từ các giới chức y tế công cộng và được nhắc đi nhắc lại nhiều lần là nếu có bất cứ sinh hoạt gì thì ráng làm ở ngoài trời. Trong suốt bảy tháng qua, khoảng không gian ngoài trời đóng một vai trò như là chiếc nắp van xả áp suất quan trọng đối với xã hội. Nó là nơi người ta còn có thể ăn uống, thư giãn, tập thể dục, họp bạn mà vẫn còn cái cảm giác là tương đối an toàn.
Nhưng mùa đông đang sắp sửa tới và cái khoảng không gian cần thiết đó cho cuộc sống của nhiều người sẽ từ từ biến thành một nơi không còn thoải mái nữa cho hầu hết khu vực Bắc Mỹ. Với thời tiết bên ngoài trở lạnh, người ta sẽ phải di chuyển mọi sinh hoạt vào bên trong nhà thì việc làm đó sẽ là một công thức hoàn hảo cho một thảm hoạ, đặc biệt là nếu nhiều người lại không chịu đeo mặt nạ khi sinh hoạt trong một không gian khép kín như thế.
Theo nhận định của một số nhà nghiên cứu, cuộc sống thường ngày của người dân sống trong khu vực Bắc Mỹ sẽ trở nên bất tiện hơn và diễn biến của trận đại dịch có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn trong mùa đông sắp tới đây.
Các sinh hoạt xã giao trong mùa đông sẽ không còn dễ dàng nữa nếu không thực hiện được ở ngoài trời. Là vì con vi khuẩn corona sẽ lây lan mạnh hơn trong môi trường không gian khép kín. Nếu là ở ngoài trời thì sẽ có đủ không khí làm cho vi khuẩn tan loãng hơn và ánh nắng mặt trời hỗ trợ phần nào trong việc tiêu diệt con vi khuẩn. Nhưng ở bên trong nhà, vi khuẩn sẽ có cơ hội sinh sôi và có nhiều khả năng người ta sẽ hít chúng vào trong buồng ngực, và nếu không gian bên trong nhà được sưởi ấm nữa, có nghĩa là không khí khô hơn, thì đósẽ là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi nẩy nở.
Các chuyên gia y tế thật sự đang lo ngại về những rủi ro nếu có nhiều người tụ tập ở trong nhà, nhưng đồng thời cũng lưu ý tới một số biện pháp giảm bớt rủi ro mà người ta có thể theo đó mà làm trong những cuộc họp mặt: đứng cách nhau ít nhất hai mét, đeo mặt nạ, lau chùi thường xuyên mặt bàn mặt ghế có nhiều người đụng vào, nên gặp ở những nơi có lắp đặt máy lọc không khí và máy giữ không khí ẩm, và nếu là nơi quá đông người thì tránh đừng tới. Nếu những lời khuyên trên nghe có vẻ phiền phức, thì đó là vì khi gặp mặt người lạ trong một không gian khép kín thì sự rủi ro bị lây nhiễm corona sẽ rất cao, do đó tốt hơn hết là nên tránh nếu có thể được.
Nhưng có lẽ cách an toàn nhất để tụ họp ở nhà một ai đó, điều này mới nghe qua có vẻ kỳ cục nhưng là điều có thể thực hiện được, là hãy biến cuộc họp mặt trong nhà thành một cuộc họp mặt ngoài trời. Đó là họp nhau trong garage, với cửa mở và có máy sưởi ấm, với mũ áo ấm và mọi người vẫn có thể ăn uống, nói chuyện vui vẻ với nhau vậy. Trong trường hợp nếu không họp nhau trong garage được thì nên mở tất cả cửa sổ lên cho không khí trong nhà được lưu thông, thoáng đãng, và chờ khi khách ra về hết thì tới lúc đó chủ nhà có thể đóng cửa sổ lại. Cách tiếp khách kiểu này quả thật có hơi bất tiện nhưng nếu tránh không để lây nhiễm vi khuẩn corona thì thiết tưởng là việc đáng nên làm.
Mùa đông sắp tới đây, khi những cuộc tụ tập bên ngoài phải di chuyển vào bên trong nhà có thể góp phần làm gia tăng con số trường hợp nhiễm Covid-19 và thậm chí số người chết cũng sẽ tăng. Trải qua nhiều tháng đối phó với đại dịch, chúng ta biết được một điều rất sơ đẳng là cơ hội thuận lợi nhất để vi khuẩn corona lây lan là khi có sự tiếp xúc gần gũi giữa người với người.
Mặc dù các dữ liệu về sự lưu hành của vi khuẩn corona trong những tháng mùa đông đến nay vẫn chưa đầy đủ, nhưng nếu ta nhìn tới những loại vi khuẩn đường hô hấp khác, như cúm chẳng hạn, thì thường có khuynh hướng lây lan mạnh trong mùa đông hơn là mùa hè. Để giải thích hiện tượng này, các nhà nghiên cứu đưa ra một số lý do mà ta có thể tin được – đó là người ta dành nhiều thời gian gặp gỡ nhau trong nhà hơn, độ ẩm trong nhà thấp thích hợp với vi khuẩn hơn, màng nhầy trong mũi và miệng chúng ta trở nên khô và do đó dễ bị nhiễm trùng hơn.
Và để góp phần khiến cho tình trạng tồi tệ hơn nữa, trận đại dịch này, nếu như vẫn chưa có cách gì hóa giải được, sẽ trùng với mùa cúm thường niên, bắt đầu vào Tháng 10 và đạt cao điểm là từ Tháng 12 đến Tháng 2. Mặc dù các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết mùa cúm năm nay sẽ nghiêm trọng đến mức nào, nhưng sự trùng lặp này là điều đáng lo ngại vì ba lý do chính.
Thứ nhất, ngay cả khi không có đại dịch, mùa cúm có thể cần đến nhiều giường bệnh và sự chăm sóc của bệnh viện. Mùa đông năm nay với vi khuẩn cúm và Covid-19 lây lan cùng một lúc có thể làm cho nhiều hệ thống chăm sóc y tế có thể sẽ bị quá tải. Thứ hai, Covid làm suy yếu hệ hô hấp và cúm cũng thế, do đó bệnh này hỗ trợ cho bệnh kia và người mắc bệnh sẽ bầm dập tả tơi nếu bị nhiễm. Thế nên, hiện tại chưa có thuốc chủng ngừa Covid-19 nhưng có ngừa cúm thì mọi người nên đi chích một mũi cho an tâm. Và thứ ba, bởi vì cả hai căn bệnh đều có chung một số triệu chứng, để biết mình bị mắc bệnh nào là điều hơi khó. Và do đó điều này có thể làm cản trở công việc xác định các trường hợp nghi ngờ Covid-19 tại bệnh viện. Đồng thời nó cũng có thể khiến nhiều người lo lắng và sợ hãi vì không biết rõ mình mắc phải bệnh nào,
Đương nhiên là khi mùa đông tới tình hình sẽ khác so với bây giờ, nhưng ở góc độ nào đó thì ta vẫn nhận thấy một vài điểm quen thuộc. Nhìn về phía trước với những tháng lạnh đang tới, sinh hoạt của nhiều người có thể lập lại giống như giai đoạn đầu của đại dịch, khi người ta ru rú ở trong nhà suốt ngày vì lo ngại bị lây bệnh và mỗi tuần một lần ra ngoài 20 phút hoặc nửa tiếng để mua thực phẩm cần thiết đủ dùng cho nguyên tuần lễ.
Nhiều khu vực tại Bắc Mỹ vào mùa hè có khí hậu rất nóng và việc sinh hoạt ngoài trời sẽ gặp nhiều trở ngại. Vào ban ngày khi bên ngoài quá nóng thì người ta phải di chuyển sinh hoạt vào bên trong nhà và điều này có thể đã góp phần làm gia tăng số trường hợp nhiễm Covid-19 tại một số tiểu bang trong thời gian vừa qua, như tại Arizona và Texas. Và do đó có thể nói lý do chính yếu làm cho Covid-19 lây lan không hẳn là vì mùa hè hay mùa đông mà chính là ở chỗ sinh hoạt bên ngoài đối lại với sinh hoạt bên trong nhà. Arizona vào Tháng 6 cũng giống như Boston vào Tháng 12 khi người dân sống ở hai khu vực này sinh hoạt ở bên trong nhà nhiều hơn do thời tiết bên ngoài trở nên quá khắc nghiệt.
Tuy nhiên, cho dù các giới chức y tế có đưa ra những dự đoán ảm đạm nhất cho mùa đông sắp tới tại khu vực Bắc Mỹ, điều đó không có nghĩa chúng ta không thể tránh được. Chúng ta vẫn có thể lạc quan tin rằng những tháng 11, 12, 1, 2 tới sẽ không bị rơi vào tình trạng khủng hoảng như chúng ta đã phải trải qua trong hai tháng 3 và 4 hồi đầu năm. Hoàn cảnh cuộc sống có lẽ sẽ tốt hơn nhiều nếu như mọi người tiếp tục thực hành những biện pháp an toàn như đeo mặt nạ nơi công cộng, giữ khoảng cách xã hội, rửa tay thường xuyên; trường học và những toà nhà công cộng cần lắp đặt hệ thống lọc không khí; và các giới chức có trách nhiệm cần phải thiết lập một mạng lưới với các dụng cụ xét nghiệm mang lại kết quả nhanh chóng và một hệ thống theo dõi người bệnh hữu hiệu để có thể ngăn chặn sự lây lan kịp thời.
Nếu như mọi người không có chuẩn bị và các biện pháp an toàn như nói ở trên không được thiết lập sớm thì khi con vi khuẩn corona hoành hành trở lại, tình trạng xã hội sẽ suy đồi rất nhanh chóng, dịch bệnh lây lan khắp nơi, số người nhập viện tăng cao gây nên tình trạng quá tải tại nhiều bệnh viện, và con số tử vong sẽ gây nỗi khiếp sợ như chúng ta đã từng chứng kiến trong mùa xuân vừa qua.
Hiện nay nhiều người đang hy vọng là những cuộc thử nghiệm thuốc chủng ngừa sẽ mang lại kết quả để bắt đầu có thuốc dùng vào cuối năm nay. Nếu điều này xảy ra thì có thể giúp cho người dân sống an tâm hơn, nhưng nếu thuốc chủng vẫn chưa có và chưa biết đến khi nào mới có và con vi khuẩn corona vẫn chưa tiêu diệt được thì rất có thể đây sẽ là một mùa đông dài với nhiều lo lắng và khắc khoải.
Huy Lâm