Chu Nguyễn
Trên tờ Time Online, ngày 22 tháng 1, 2018, có tin nóng sốt về cuộc điều tra liên quan tới cái chết của vợ chồng tỷ phú Canada Sherman, với nhan đề: “ Các nhà điều tra tư cho biết nhiều sát thủ đã sát hại vợ chồng tỷ phú Barry và Honey Sherman” (Private investigators say several people murdered Canadian billionaire couple Barry and Honey Sherman).
Nhiều tờ báo ở Toronto như tờ Sun, tờ Star trước đây cũng loan tin tương tự.
Nguồn tin này, xuất phát từ hãng thông tấn CBC, không phải là tin chính thức từ nhóm điều tra tư, nhưng nếu sự thực như thế thì có tác dụng như gáo nước lạnh dội lên nguồn tin ban đầu của cảnh sát rằng cái chết của vợ chồng Sherman chỉ là một vụ “giết người rồi tự sát.”
Barry và Honey Sherman chết trong hoàn cảnh nào?
Thi thể của Barry Sherman, 75 và Honey Sherman, 70 tuổi vào ngày 15 tháng 12, 2017 được phát giác tại biệt thự số 50 Old Colony Rd, vùng North York.
Barry Sherman là một nhân vật nổi danh về nhiều mặt. Ông là nhà sáng lập và điều hành công ty dược thuộc loại lớn nhất Bắc Mỹ, công ty Apotex có tới chục ngàn nhân viên, sản xuất hơn 300 thứ thuốc bán trên khắp thế giới. Ông cũng là một trong những người giàu có nhất Canada với tài sản trên dưới 4 tỷ Mỹ kim. Không phải chỉ có tiền tài và danh vọng, vợ chồng Sherman còn là trí thức (ông tốt nghiệp đại học Toronto và học viện MIT), góp công sức cho ngành y dược, thích hoạt động xã hội và là nhà hảo tâm góp bạc triệu cho công tác từ thiện.
Tiền tài, danh vọng (mới đây ông Barry còn được trao tặng Huân chương cao quý của Canada- Order of Canada), con cái đông đúc, một trai ba gái, bỗng nhiên từ giã cõi đời trong hoàn cảnh có nhiều nghi vấn khiến nhiều người ngạc nhiên và không ít người tiếc thương và nhỏ lệ.
Như thông tin ban đầu của cảnh sát thì vợ chồng nhà tỷ phú đã chết vì bị thắt cổ (ligature neck compression.) Cũng theo nguồn tin chính thức thì một nhân viên địa ốc, ngưởi được giao cho bán căn nhà ở 50 Old Colony với giá 6.9 triệu Gia kim vì không liên lạc được với ông bà Sherman nên vào trưa ngày thứ sáu (15-12), mở cửa vào nhà và tìm thấy thi thể chủ nhà ở vị trí ngồi và treo cổ sau hồ tắm bên trong nhà..
Chết bị thắt cổ nảy sinh nhiều giả thuyết. Giả thuyết thứ nhất là một trong hai người quá cố đã thắt cổ bạn đời, sau đó tự treo cổ mình. Nói cách khác, đây là một vụ “giết người rồi tự sát”. Giả thuyết thứ hai là có ai đó dùng dây siết cổ họ cho tới chết. Như thế có thể đây là một vụ sát nhân!
Cảnh sát không tỉm thấy dấu vết có kẻ ở bên ngoài lọt vào nhà như cửa bị phá, kính bị đập, kẻ thiệt mạng không có dấu vết kháng cự bạo lực, nên đưa ra giả thuyết đây là một vụ “sát nhân rồi tự sát.” Có nghĩa là có thể tỷ phú Sherman trước khi tự sát đã giết phu nhân rồi mới tìm cái chết.
Nạn nhân chán đời chăng? Không thể như vậy!
Người phản đối giả thuyết “tự sát” cho biết, có những dấu hiệu vợ chồng Barry và Honey Sherman không phải là kẻ chán đời. Họ còn là những người tráng kiện, năng động dù ở tuổi 70.
Họ đang có kế hoạch bán ngôi nhà ở 50 Old Colony với giá treo bảng là gần bảy triệu Gia kim (trong khi họ mua căn nhà này vào 1985 với giá trên dưới 400 ngàn Gia kim). Cả hai lại nhận tìn mừng từ con cháu, kẻ sắp làm đám cưới, kẻ có có con. Trong tương lai gần họ lại hẹn hò bè bạn hội ngộ ở Florida. Như thế ai tin được giả thuyết cái chết của họ là “murder-suicide”… nên thuyết này bị nhiều người phản đối.
Giả thuyết tự sát bị nhiều ngưởi phản đối kể cả thân nhân lẫn bằng hữu người quá cố. Lý do? Trước hết như đã biết, Ông bà Sherman có nhiều lý do lạc quan với cuộc sống, sao bỗng nhiên bỏ lại cơ nghiệp ở tuổi chưa hẳn đã già? Hơn nữa, họ là người bào chế dược phẩm thì thiếu gì cách kết liễu cõi đời êm ả hơn, chẳng hạn có thể dùng thuốc để từ giã cõi đời, sao lại dùng sợi dây thắt cổ, một cách chết ghê gớm như thế? Ngoài ra, có ai muốn bán căn nhà của mình gía cao lại chọn ngay nơi ở làm nơi tự tử?
Ngay sau khi cảnh sát nghi cái chết của người thân do tự sát, thì gia đình nạn nhân (con cái và anh chị em của nạn nhân) tỏ ra không đồng ý và quyết định thuê những nhà điều tra tư tìm hiểu nguyên nhân gây ra cái chết của thân thích mình dù sẽ phải tốn phí tới 1 triệu Gia kim.
David Perry, một thám tử tư ở Toronto nhận định: “Việc đầu tiên tôi nói với gia đình này là họ sẽ phải tốn phí rất nhiều. Với tốn phí này thì không phải gia đình Canada nào cũng chịu nổi!”
Nguồn tin CBC cho biết rõ hơn, thân nhân của ông bà Sherman đã thuê những kiện tướng trong ngành luật pháp và điều tra ở Ontario như luật sư Brian Greenspan và các chuyên viên điều ta hình sự nổi tiếng như Tom Klatt, Mike Davis, Ray Zarb và Martin Woodhouse. Ngoài ra còn có các cựu chuyên viên pháp y của cảnh sát Toronto như Dennis Buligan, Al Benton cũng tham dự.
Đấy là không kể có mặt của Bs. David Chiasson, cựu trưởng bộ phận xét nghiệm pháp y của Ontario, phụ giảng đại học Toronto, người đã được tái xét nghiệm tử thi của Barry Sherman và Honey Sherman.
Cuộc điều tra độc lập, song song với điều tra của cảnh sát, có thể không chia sẻ ngay lập tức những gì tìm thấy với nhân viên công lực. Phía cảnh sát cũng giữ kín như bưng những gì mình biết và hiện giờ họ có toàn quyền quản lý hiện trường vụ án và phía điều tra tư chưa hẳn đã có thể ra vào tự do 50 Colony Road để tìm kiếm thêm dữ liệu.
Tuy nhiên, luật sư Greenspan vẫn tuyên bố nhóm điều tra của ông sẵn sàng cộng tác với cảnh sát và việc làm của nhóm mình là giúp đỡ cảnh sát để mở rộng, đào sâu cuộc điều tra mà thôi.
Còn phía cảnh sát có tận tình giúp đỡ nhóm điều tra tư hay không thì dựa vào kinh nghiệm dĩ vãng, nhiều ý kiến hoài nghi.
Được biết, một nguồn tin từ nhóm điều tra tư tiết lộ, Bs. Chiasson đã thực hiện cuộc xét nghiệm tử thi thứ hai trước khi đám tang của các nạn nhân diễn ra vào ngày 21 tháng 12.
Hiện diện trong buổi xét nghiệm là nhóm Greenspan.Kết luận của Chiasson ngờ rằng đây là hai vụ sát nhân chứ chẳng phải một vụ sát nhân rồi tự sát (murder-sucide) và chứng cờ rành rành là hai sợi dây da của nam giới tìm thấy ở hiện trường quấn quanh cổ của nạn nhân.
Ngoài ra có dấu hiệu bà Honey Sherman đã chống cự lại kẻ giết mình vì có máu của nạn nhân loang lổ ở gần thi hài người quá cố.
Cũng có chứng cớ cho biết vợ chồng Sherman đã thiệt mạng trước 15 tháng 12, trong khoảng thời gian từ chiều 13 tháng 12 đến 14 tháng 12.
Các chuyên viên hình sự và pháp y đều cho rằng treo cổ thường là hành vi tự sát nhưng siết cổ bằng dây da cho nghẹt thở có thể ngờ là vụ sát nhân. Cảnh sát chưa công bố biên bản xét nghiệm tử thi để cho biết dây siết cổ vợ chồng tỷ phú ra sao, loại nào, người chết có hay không ý đồ tự sát…? Nhưng xét nghiệm của Chiasson đưa ra giả thuyết thắt lưng da siết cổ nạn nhân. Như thế đây có thể là vụ sát nhân.
Một chuyên viên bệnh lý hình sự (forensic pathology) là Christopher Milroy của bệnh viện Ottawa nhận xét: “Treo cổ thường là tự sát. Thắt cổ thường thấy trong các vụ giết người, nhưng cũng có thể thấy trong một số trường hợp tử vong khác.”
Nhóm điều tra tư tiết lộ, hai nạn nhân được tìm thấy trong tư thế ngồi bên cạnh hồ tắm, hai chân không duỗi về hồ tắm. Quanh cổ họ là thắt lưng thắt lại và gài khóa. Đầu kia của mỗi dây lưng được cột vào hàng rào sắt thấp bao quanh hồ tắm.
Được biết thêm, cả hai nạn nhân chết vì bị dây lưng siết tới nghẹt thở và dây lưng cột vào hàng rào sắt giữ cho thi thể họ không ngả xuống. Từ đó nảy sinh ra già thuyết nạn nhân bị sát hại bởi một nhóm sát thủ chuyên môn, giết người theo hợp đồng.
BS. Chiasson sau khi giải phẫu tử thi tìm thấy ở cổ tay của cà Barry và bà Honey Sherman đều có dấu bị cột, điều này có nghĩa là cả hai đã bị trói gô có thể bằng thừng hay dây nylon. Xét nghiệm dấu hằn trên cổ tay nạn nhân không cho biết rõ tay họ bị cột ra phía trước hay phía sau.
Ngoài ra, vợ chồng nhà ty phú Sherman khi chết đều mặc áo lạnh dày và áo của họ bị trụt xuống nửa thân người, việc này có khả năng hạn chết sự cử động của cánh tay nạn nhân. Tại hiện trường vụ án cảnh sát không tìm thấy bất cứ loại dây cột nào khả nghi nên đã lục soát cả cống rãnh chung quanh hiện trường hy vọng tìm chứng cớ. Cảnh sát cũng lục soát cả trên mái nhà và dùng máy phát hiện kim loại để tìm vật chứng.
Thêm nữa, nhóm điều tra của gia đình mướn, đã muốn xét nghiệm độc chất trên cơ thể nạn nhân xem họ có thể bị đầu độc hay gây mê trước khi bị thắt cổ hay không nhưng hiện giờ không tìm ra dấu vết lạ nào vì còn phải nhờ phòng thí nghiệm. Cảnh sát đã đưa những dự liệu mà chuyên viên của họ thực hiện gửi tới trung tâm xét nghiệm khoa học hình sự (Centre of Forensic Sciences) nhưng kết quả ra sao họ chưa công bố.
Phát ngôn nhân của cảnh sát Mark Pugash một lần nữa tiết lộ cho tờ Star, cái chết của vợ chồng tỷ phú vẫn được xếp vào loại khả nghi và nếu có kết quả gì thêm trong cuộc điều tra, sẽ công bố sau. Mặc dù nhóm điều tra tư không được phép vào hiện trường vụ án nhưng họ cũng tạm thời dựa vào công bố trước kia của cảnh sát, rằng không có dấu vết có người bên ngoài lẻn được vào trong nhà và gây án.:
Cho tới nay, cảnh sát vẫn chưa xếp vụ Sherman vào vụ bị sát hại và chính luật sư Greenspan cho biết cũng không hiểu họ dựa vào đâu để đưa ra giả thuyết này.
Còn giả thuyết vợ chồng tỷ phú bị giết cũng có khá nhiều lý do.
Barry Sherman được đời nhớ tới là nhà hảo tâm với việc đóng góp cho công ích nhưng cũng nổi tiếng là nhà lãnh đạo xí nghiệp khôn ngoan, cứng rắn và thành công trong tranh tụng. Dưới quyền ông đại công ty Apotex đã thực hiện hàng trăm vụ kiện tụng với đối thủ và với khoa học gia bất đồng ý kiến.
Vụ kiện nổi tiếng nhất là với bác sĩ Nancy Olivieri. Olivieri là nhà nhà khoa học nữ hàng đầu của Canada và được coi là tấm gương tiền phong trong việc bảo vệ lợi ích của bệnh nhân hơn là ích lợi của công ty Apotex, nguồn tài trợ cho việc nghiên cứu của bà.
Câu chuyện bắt đầu khi Olivieri, chuyên viên nghiên cứu về máu tại bệnh viện SickKids, nêu vấn đề thuốc deferiprone trị chứng thalassemia (một triệu chứng thiếu máu bẩm sinh, còn gọi là thiếu máu dạng Cooley- Cooley’s anemia) có thể tác hại tới gan bệnh nhân dùng thuốc. Quan tâm này gây tổn hại cho Apotex nên vụ kiện bùng lên và chỉ được dàn xếp êm chuyện vào 2014. Nhưng dư luận khoa học Canada vẫn cho rằng Apotex “cả vú lấp miệng em,” đã dùng tài lực để bác bỏ ý kiến bất lợi cho công ty như giáo sư Arthur Schafer của Đại học Manitoba nhận xét: “vụ tranh tụng với Olivieri theo tôi là vụ tai tiếng ghê gớm nhất về đạo đức y học trong lịch sử Canada khi quyền lợi của công ty dược phẩm đã lấn át được nghiên cứu vô tư, khách quan của các nhà khoa học về hiệu năng của thuốc do công ty sản xuất và mức an toàn cho bệnh nhân dùng thuốc.”
Những vụ kiện để bảo vệ quyền lợi của Apotex diễn ra khá nhiều khi công ty trở thành đại công ty, áp dụng đúng biện pháp “thương trường như chiến trường” đã tạo cho tỷ phú Sherman không ít đối thủ hay kẻ thù. Nhất là do chính sách sản xuất thuốc giá thành thấp, hơn 300 mặt hàng, không cần nhãn hiệu, (to sell cheaper no-name options) đã khiến nhiều công ty đối thủ lao đao về việc cạnh tranh tìm chỗ đứng dưới bóng mặt trời.
Trở lại ngày đầu lập nghiệp, Tỷ phú Sherman cũng có không ít kẻ ghét khi ông giũ bỏ công ty cũ Louis Winter và thành lập công ty mới. Sherman sau khi tốt nghiệp đại học Toronto và MIT, đã làm cho công ty dược có tên là Empire Laboratories Ltd của người cậu là Louis Winter. Cụ ông Louis qua đời vào năm 1965, con cái còn nhỏ nên Sherman mua lại công ty vào năm 1967. Sau một thởi gian làm ăn khấm khá, Sherman bán lại công ty và thành lập Apotex vào 1974 và biến nó thành một đại công ty có chi nhánh ở hàng chục quốc gia toàn cầu. Nhưng, cây cao thì gió lớn, Sherman bị con cháu của Louis Winter đưa ra tòa đòi chia quyền lợi. Vụ kiện chưa đi đến đâu thì tỷ phú qua đời.
Về mặt tín ngưỡng, Barry Sherman tuy gốc Do thái nhưng không phải là tín đồ thuần thành mà lại tỏ ra là người có khuynh hướng tự do, vô thần dù trong cuộc đời đã đóng góp tới 50 triệu Gia kim cho tổ chức United Jewish Appeal.
Ông đang dự định xuất bản một hồi ký viết về tư duy của mình có nhan đề là “Legacy of Thoughts” và đưa ra quan điểm hạnh phúc, rằng tiền tài thế lực mang lại cơ hội cho nhân sinh (“Power and wealth bring no obligation…but they do bring opportunity.” Như thế kẻ bảo thủ về tín ngưỡng khó lòng thỏa hiệp với ông về tư tưởng.
Ngoài ra, ông cũng là người tài trợ cho đảng Tự do của Justin Trudeau và đã bị khiếu nại về vi phạm luật vận động hành lang (lobbyist) cho đảng này trong một cuộc tuyển cử trước đây
Nói tóm lại, Barry Sherman có khá nhiều đối thủ từ thương mại, tư tưởng, chính kiến đến tài chính… và cái chết gây nghi vấn của ông nếu cho rằng chỉ là một cuộc “tự sát và sát nhân” đã không làm hài lòng nhiều ngưởi, thân thích của người quá cố cũng bè bạn của ông. Biết đâu ai đó, thế lực nào đó đã thuê sát thủ tìm ông bà Sherman để thanh toán?
Cho đến cuối tuần trước, cảnh sát Toronto vẫn tìm tòi dấu vết vụ án bên trong hiện trường trên đường Old Colony. Còn bên ngoài hiện trường, thì cả cảnh sát lẫn nhóm điều tra tư đã miệt mài tìm kiếm những gì họ cần tìm để chứng minh giả thuyết mà họ tin tưởng, chẳng hạn xem những cuốn video ghi hình từ camera của các căn nhà gần hiện trường. Nguồn tin cho biết hiện chưa có tin tức gì mới liên quan tới công cuộc điểu tra này.
Chu Nguyễn