Nhân Thế vận hội mùa đông 2022 Trung Quốc lại được dịp phô trương với thế giới về những thành tích tiếng vang của mình. Thực tế Trung Quốc là một thế lực rất mạnh khả dĩ có thể tạo nên những thiên lệch tại bàn cờ quốc tế (nhưng) với Trung Quốc, bất luận là chuyện gì, hễ có dịp tạo ra sự chú ý và tự đánh bóng bản thân Bắc Kinh nhất định không bỏ qua.
Dịp này Putin cũng khăn gói quả mướp sang Bắc Kinh, cũng đường đường bảnh chọe chễm chệ ngồi trên bục khách VIP cũng không ngoài mục đích ồn ào ấy. Chỉ là hơi buồn lần này nguyên thủ có máu mặt trên thế giới không đến. Họ ghét Trung Quốc. Nói toạc ra họ chẳng mắc mớ gì lãng phí thời gian quý báu của mình. Xưa nay vẫn thế, lặn lội đường sá đến những nơi tổ chức tiệc tùng kiểu này là chuyện đặng-chẳng-đừng đâu mấy người hào hứng, vừa mất thời gian, vừa lãng phí tốn kém. (Bởi không đi thì thôi, đi sẽ phải ban bệ hùng hậu cho xứng tầm, lèo tèo thưa thớt quá chỉ tổ khiến mình bẽ mặt!)
Câu hỏi được đặt ra: Tại sao Putin lại có dịp thong dong nhàn tản đi Bắc Kinh tham gia Thế vận hội mùa đông 2022? Bề ngoài ngó vậy, bên trong ruột gan Putin bấn lên như dưa nhưng vẫn phải đi. Chuyện Ukraine đang dầu sôi lửa bỏng đến thế cơ mà, không thế Điện Cẩm Linh đã không phải dở trò quay phim dựng đứng một hiện trường giả tố cáo với thế giới Ukraine tấn công người dân vô tội của Nga trước. Chao ôi. Hèn hạ và bỉ ổi. Những thước phim vừa được tung ra dư luận thế giới đã nhận ra rặt những hình ảnh ngụy tạo. Sở dĩ Nga làm thế để tấn công Ukraine trước danh chính ngôn thuận.
Tất nhiên dẫu cay cú trước sự lớn mạnh không ngừng của khối NATO trong khi Châu Âu, đặc biệt Đông Âu càng lúc càng khẳng định rõ tham gia khối NATO là xu hướng chắc ăn nhất, Nga chẳng làm gì được. Các nước thuộc hệ thống Liên Xô cũ nếu bám vào cái bài vị mọt ruỗng thời Liên Xô khác nào bám víu vào đất bồi, gỗ mục trong khi thức thời đoạn tuyệt với tư tưởng Liên Xô cũ họ sẽ ăn nên làm ra, đời sống người dân được cải thiện, kinh tế khởi sắc, các giá trị văn hóa truyền thống được khôi phục duy trì, ngay cả người mù cũng nhận ra những điều rõ ràng như ban ngày ấy!
Thế là giận tím mặt chuyện Mỹ và NATO hè nhau chống Nga nhưng Putin vẫn giả lả coi như mọi chuyện chẳng có gì đáng nói. Đâu phải Putin không quan tâm đến khát vọng bá quyền khi hệ thống các nước chư hầu từng chịu ảnh hưởng của Nga càng ngày càng tan rã. Ngược lại Putin từng lao tâm khổ trí tìm cách tháo gỡ. Tất nhiên mọi nỗ lực của Putin đều thất bại, không phải vì thế lực cộng sản hoài cổ mong muốn Liên Xô cũ phục hưng không còn ai, song vì Nga bị Mỹ và Tây Phương tìm cách khống chế (từ khi Moscow được trao cho Putin), từ đó dân Nga khổ. Các đợt cấm vận liên miên xảy ra. Hơn nữa Putin từng ôm mộng độc tài, những hành động du côn không coi ai ra gì của Putin càng lúc càng bị công tâm thế giới nên án.
Nếu đã thế Putin phải bung ra. Phải đánh trả lại. Bất luận đó là những hình thức bẩn thỉu nào có thể nghĩ ra được. Trong nước Putin đàn áp thẳng tay các chính khách đối lập có lòng với đất nước. Từ chụp mũ lấm lét đến thẳng tay đàn áp, ám sát và tống ngục, chẳng có điều gì mà Putin không làm. Bên ngoài, cậy khả năng quân sự Putin luôn cà khịa với các nước trong vùng, dằn mặt thế giới Nga sẽ mãi mãi mạnh mẽ, trường tồn. Những chương trình thọc gậy bánh xe hoặc gây chia rẽ nội bộ đảng phái tại nước ngoài là món khoái khẩu của Nga, mùa phiếu 2016 được coi là có bàn tay của Nga nhúng vào dẫn đến kết quả họ Trump chiến thắng khi Nga sử dụng Internet như một công cụ hữu hiệu trong các chiến dịch tung tin giả lũng đoạn niềm tin dân chúng Mỹ.
Nhắc lại chuyện cũ, Putin rất lạc quan và tin tưởng họ Trump sẽ giúp Điện Cẩm linh được khối việc khi Bạch Cung được trao cho họ Trump. Thậm chí vụ Cựu tổng thống Obama trừng phạt Nga trục xuất 35 nhà ngoại giao cuối năm 2016 nhưng Putin vẫn giả lả tỉnh bơ. Bởi ông ta biết tỏng chỉ cần họ Trump dọn vào Bạch Cung là mọi chuyện sẽ trở lại như cũ, sau đó là những phát triển hưng thịnh tốt đẹp châm dầu cho phép tình hữu nghị Nga-Mỹ bùng lên như đám cháy.
Hóa ra họ Trump chẳng thực hiện được điều gì, dù vị Tổng thống Mỹ thứ 45 đã tận lực. Họ Trump vác mõ-hàng-tổng không công cho Nga nhiều tháng liền, rồi còn ca ngợi Putin là người hùng của thế giới, thậm chí họ Trump còn công khai bày tỏ niềm ngưỡng mộ, song thực tế họ Trump không thể động thủ được điều gì đáng kể. Mãi, Putin mất dần kiên nhẫn. Sau đó Putin bẽ bàng nhận ra họ Trump không thể giật sập bức tường thành kiến của dân Mỹ đối với Nga, đặc biệt là chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
Lần này Putin đáp đò đi Bắc Kinh hẳn có lý do riêng? Tất nhiên Nga và Trung Quốc đều thấy rõ nghiệm số chung trong phương trình chính trị của họ: Sử dụng độc trị như một hình thức kiểm soát chế độ an toàn nhất. Cả hai đều thèm thuồng những dịp công khai giúp đỡ nhau nhằm tạo ra một hồ sơ lý lịch chính trị tích cực cho cả đôi bên. Hiển nhiên chuyện Putin đi Bắc Kinh tham gia lễ khai mạc Thế vận hội mùa đông 2022 không ngoài mục đích ấy.
Nhắc thêm, Trung quốc rất muốn thế giới nhìn vào và công nhận Nga và Trung Quốc là hiện thân cụ thể của xu hướng phát triển mô hình chính thể ưu việt. Trung quốc thèm có được ánh mắt thân thiện của thế giới nên đã sẵn lòng tuyên truyền: Đấy các vị cứ xem, chúng tôi đang có một chế độ ổn định, một xã hội khá an toàn cho các chính sách khuyến khích đầu tư dài hạn.
Còn chuyện các hồ sơ vi phạm dân chủ hiển nhiên mãi mãi là cái gai đâm vào mắt thế giới Trung Quốc và Nga muốn nhổ đi càng nhanh càng tốt song đây chỉ là chuyện thúng úp voi, thành ra họ ồn ào để ảnh hưởng của mình không bị sút giảm thêm trước ảnh hưởng hấp dẫn của tư bản chủ nghĩa.
Vì có cùng nghiệm số chính trị nên cả hai có thể bắt tay nhau khá thuận lợi trong việc duy trì cái xác ướp cộng sản chủ nghĩa? Tuy nhiên Trung Quốc không dại dột đèo bòng dính líu đến một Putin vốn đem lại cho Bắc Kinh những phiền toái. Lệnh cấm vận của Mỹ thật khốc liệt. Đó là cái vòng kim cô Trung Quốc không thể xem thường. Bởi chỉ cần Trung Quốc nhẹ dạ cả tin vắn véo xởi lởi nồng nàn với Cẩm Linh, họa nhiều lành ít, Trung Quốc dù có uống mật gấu tươi cũng không dám vuốt râu hùm. Thành ra áo gấm đi đêm với Nga (theo suy nghĩ của Bắc Kinh) toàn là điều bất lợi rách việc, không nên dây vào!
Và rồi Mr. Putin vẫn đi Bắc Kinh. Phải chăng đây là hành động ông muốn thế giới thấy căng thẳng Ukraine chỉ là chuyện vặt, ít nhất trong ngữ cảnh bình chân như vại ấy, nhìn kỹ mà xem, Putin chẳng hề nhấp nhổm như gái ngồi phải cọc. Các vị cứ ồn ào về chuyện Ukraine chứ bản thân mỗ Putin ta cây ngay không sợ chết đứng, làm gì có chuyện ném đá giấu tay, phóng hỏa đốt nhà với dụng tâm bẩn thỉu hèn hạ như các người vẫn nghĩ!
Thây kệ, ai muốn nghĩ sao thì nghĩ? Bề ngoài Putin đang lâm cảnh leo lưng cọp. Đúng là tứ bề nan giải. Khổ. Cổ nhân có câu: Gieo nhân nào, gặt quả nấy. Putin từ khi còn trẻ đã nuôi mộng bá vương. Rồi từ khi khoác lên người tấm da cọp, Putin xây dựng một hệ thống tay chân thân tín có thể nghe lời răm rắp. Rặt những kẻ coi trọng tiền tài nặng hơn lương tri trong sạch. Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, bọn ác tâm muốn tồn tại càng phải độc ác hơn bởi chỉ cần bớt ác đi một chút sẽ bị nuốt trửng. Rắn độc phải có nanh. Putin vì thế càng lúc càng đeo bám vào cái bí kíp độc ác để tồn tại vốn được hậu thuẫn bởi một lũ những kẻ gian hùng, ác độc, thất đức, không có tâm thực sự.
Nhãn tiền, trên thế giới có chính khách nào lâm cảnh Putin. Ra đường Putin không có bè bạn. Bởi lẽ những hành vi của Putin không là hiện thân của kẻ sống có những lễ nghĩa tối thiểu và cái nghì của một kẻ đứng đắn đàng hoàng. Putin thôn tính Crimea của Ukraine, quá trắng trợn. Hoặc chuyện Putin dung túng cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad đàn áp dã man các tư tưởng dân chủ nổi dậy chống ách độc tài. Liên tục những phong trào đòi quyền sống tử tế của người Nga đã bị Putin đè bẹp, bóp nát từ trong trứng nước. Như thế, thử hỏi, ai dám qua lại với Putin giao hảo công khai.
Còn chuyện Cựu tổng thống Trump ca tụng Putin không ngớt lời (theo không ít) là chuyện ngoài sức tưởng tượng. Hơn nữa họ Trump đâu chỉ làm chuyện ngược đời khi công khai lăng xê Putin bằng những lời phi lộ nồng nàng vắn véo. Bản thân họ Trump nhiều lần nhún nhường giả lả lẳng lơ đưa đẩy với Kim Jong Un với hy vọng sẽ lập được một kỳ tích lớn. Gì chứ, Bắc Hàn mà giải giới vũ khí hạt nhân, chịu hòa nhã với Nam Hàn, không lăm le tấn công Nhật nữa họ Trump nhà ta thế nào mà chẳng bưng về cái giải Nobel Hòa bình vốn ông tin tưởng mình là một ứng viên hoàn hảo nhất. Tồi tệ như Barack Obama, đen như than thế kia, chẳng tài cán, công cán gì mà còn bưng về cái giải Nobel Hòa bình bảnh chọe oai cóc tía hồi 2009, gẫm kỹ lại, ông mới thực sự xứng đáng nhận giải Nobel Hòa bình gấp vạn lần.
Như đã bảo, Putin là cáo già. Sau vài năm lân la nắn gân họ Trump ông ta nhanh chóng nhận ra họ Trump có nhã hứng giúp nhưng không thể. Ai cũng biết họ Trump rán sành ra mỡ, tranh thủ mọi cơ hội để làm giàu, từ khai khống giá trị tài sản, lúc né thuế thì bảo bất động sản của mình là rác, lúc bán chác hay cầm cố vay mượn thì bảo bất động sản của mình là vàng, đáng giá liên thành. Còn chuyện quỵt nợ hợp đồng, nuốt không lương bổng của nhân công làm việc cho các doanh nghiệp họ Trump làm chủ. Những kẻ bỏ vốn hùn hạp làm ăn với họ Trump bị phá sản chỉ vì họ Trump làm ăn vội vã, hám lợi trước mắt, ăn xổi ở thì, qua cầu rút ván. Thế là Putin đâu dại đặt cược niềm hy vọng của mình vào tấm da cọp giả tạo kia. Lão nhanh chóng nhận ra họ Trump chỉ là kẻ giỏi buôn nước bọt. Thậm chí chỉ là một kẻ buôn nước bọt không có bản lãnh.
Nay Putin đi Bắc Kinh. Thôi thì cũng là đi cho khuây khỏa tâm trí, ít nhất Bắc Kinh vẫn chừa cho ông ta một góc khán đài có mái che khá thịnh soạn. Thôi thì cứ đi. Biết Trung Quốc chẳng mặn mà gì với những kế hoạch của mình nhưng Putin vẫn giả tảng, tỉnh rụi, dù trong lòng rất khó chịu với Bắc Kinh trong việc không dám công khai cấu kết với Nga trong việc tạo ra một phòng tuyến chống Mỹ và Tây Phương.
Chốt lại, Putin đi Bắc Kinh lần này xem ra cuối cùng chỉ là thế. Vẫn là vẻ mặt bàng quan lạnh như băng. Putin cực giỏi trong việc giả câm giả điếc (nên) chuyện làm một chuyến đi Bắc Kinh (gẫm lại cũng có điều hay) như thể ông không có gì phải lo lắng cả. Ruột gan Putin nóng như lửa đốt hay không, không ai biết! Và như thế chuyện thế giới đang sốt ruột không biết Putin sẽ có động thái nào khi tình hình chiến sự tại biến giới Ukraine càng lúc càng căng thẳng xem ra chỉ có lợi cho ông ta.
Song nếu gẫm kỹ, chẳng có gì đáng nói với mộng bá vương của Nga. Putin có thêm một Ukraine hay không vẫn chẳng thay đổi được điều gì. Putin thừa hiểu điều đó. Nga vĩnh viễn không thể vực lại một Liên Xô cũ vốn đã tắt thở từ lâu. Người Hoa còn có cương thi (để hù dọa người yếu bóng vía) còn Putin làm sao có thể khoe khoang với thế giới sức mạnh quyền lực của một xác ướp đã hoàn toàn mục rữa. Nga nhúng tay vào ổ kiến lửa Ukraine lần này sẽ là một sai lầm lớn lao mà bản thân Putin thừa hiểu ông nhất định không thể dây vào.
Nói thì nói vậy, tâm lý con người vốn phức tạp, tâm lý một nhà độc tài như Putin lại càng phức tạp hơn. Thành ra chuyện gì cũng có thể xảy ra… Còn Trung Quốc lần này có Putin giá lâm xem ra cũng đỡ bẽ mặt hơn vì trong số những vị nguyên thủ đáng gờm đến Bắc Kinh lần này vỏn vẹn chỉ có mỗi… Putin.
Nguyễn Thơ Sinh