Cuối cùng mọi chuyện đã phơi bày, lòng yêu nước thực sự của Tổng thống Trump là đề tài được nhiều người nói đến, đặc biệt sau biến cố xảy ra hôm mùng 06 tháng 01 năm 2021, điều mà không ít các fans ủng hộ ông gọi là ngày ‘Quốc khánh mới’ – A new Independent Day!
Nhan nhản trên trang bìa nhiều tờ báo Mỹ những cái tít khiến người ta suy nghĩ mãi. Hoa Kỳ là hiện thân của nền văn minh tự do dân chủ, cái nôi của những giá trị văn hóa đáng tôn trọng. Nay nhìn lại, bạn thấy gì? Cách đây không lâu, trước mùa phiếu 2016 nói chi đâu xa xôi, văn hóa ‘từ chức’ là một văn hóa đáng ngưỡng mộ. Hễ cơ quan nào có điều tiếng, lập tức vài hôm sau lãnh đạo cao nhất của cơ quan đó sẽ từ chức. Nhưng gần đây, dần dần, những gì bạn thấy xem ra không còn như xưa nữa. Thay vào đó người ta chỉ thấy những tham quan cố bám quyền thế.
Chuyện đúng sai của biến cố mùng 06/01 xin được miễn bàn. Bởi bạn đọc có thừa thông tin để tự mình minh định.
Hôm nay xin mạn phép nói đến bài báo có tên Capitol riot and Trump’s role leave allies around the world stunned and frightened của tác giả Melissa Rossi do Yahoo News! đăng tải hôm mùng 8/1/2021, tức sau biến cố mùng 06 tháng 01 hai hôm, khiến nhiều bạn đọc lặng lẽ tự hỏi: Liệu cáo buộc của bài báo có đúng? Hay đây là thổi phồng xuyên tạc. Liệu những liên hệ dây mơ rễ má giữa biến cố Capitol Riot và Tổng thống Trump là có thật?
Bác L., một cựu chiến binh của quân lực Việt Nam Cộng hòa than thở: Tội nghiệp Tổng thống Trump quá, ông ấy bị lừa. Ông ấy bị bọn Antifa chúng nó hại cho. Chúng nó độc ác đến độ nghĩ ra trò bẩn thỉu để hại ông. Chúng là giống vật chứ không phải giống người. Trong lời bác nói đầy bức bình không giấu diếm.
Không chỉ có bác L. là nghẹn ngào cay đắng. Chị D. cũng tỏ ra ngậm ngùi thương cảm cho Tổng thống Trump không che đậy. Vẻ mặt chị buồn thiu, từng là chủ tiệm nail, vắng khách không khiến chị buồn đến độ thất thần ấy. Chị tránh trò chuyện với tất cả, gần như ốm nặng. Còn khi gặp khách cùng tâm trạng, chị trải lòng, có bao nhiêu tâm sự chị lôi ra kể bằng hết. Không ít khách theo Đảng Dân chủ ngồi gần chau mày, tỏ vẻ ngạc nhiên trước thái độ ‘sống còn’ của chị với sự kiện 06-01-2021. Theo cánh thợ cho biết, qua ngày 07/01 chị hoàn toàn bị đánh gục!
Còn anh P. một chủ trại gà cho biết Tổng thống Trump là một người hùng. Theo anh ông sẽ được lịch sử Mỹ ca ngợi là người can đảm nhất. Anh quý ông, thương tiếc cho sự nghiệp quan lộ của ông kết thúc quá sớm. Anh không tin vào đại dịch Covid-19 vì cho rằng các bệnh viện khai man con số người chết để nhận được thêm fund hỗ trợ của chính phủ! Tóm lại, theo anh, nước Mỹ vừa vuột mất một vị nguyên thủ quốc gia có tài. Anh còn cho biết thêm: Vào Home Depot mà coi, giờ hàng hóa sản xuất tại China sắp hết sạch rồi, toàn là hàng made-in-USA thôi, công việc đang ùn ùn đổ về Mỹ. Theo anh Tổng thống Trump chẳng làm gì sai khi hô hào dân Mỹ tiến về Tòa nhà Quốc Hội. Anh nói làm chính trị ai cũng thế cả, thậm chí có người còn ấu trĩ hơn, tỷ như Mrs. Nancy Pelosi đã xé bản diễn văn do Tổng thống Trump đọc hồi tháng hai năm 2020 tại dịp State of the Union.
Chị B. mềm dẻo hơn, theo chị ai lên ghế Tổng thống Mỹ cũng thế thôi. Tuy nhiên những gì một vị tổng thống Mỹ làm cho chị và con cháu chị mới quan trọng. Chị bầu cho Tổng thống Trump. Chị thương mến ông. Chị nghĩ ông là người thương yêu lo lắng cho dân Mỹ, nước Mỹ.
Đó là cảm xúc của người Việt ủng hộ Mr. Donald Trump. Còn ý kiến của cử tri Việt theo Đảng Dân chủ xin được miễn bàn ở đây. Bởi họ là ai và họ nghĩ gì bạn đọc đã có quá tám phần minh định. Nếu không quá quắt lắm, chỉ cần xoay ngược 180 độ những gì bác L., chị D., anh P., và chị B. trình bày bạn đọc sẽ có ngay thái độ của họ.
Trong bài báo Capitol riot and Trump’s role leave allies around the world stunned and frightened của tác giả Melissa Rossi đánh đi từ Barcelona, chị nhắc lại chuyện năm 2018 Thủ tướng Anh Boris Johnson công bố Tổng thống Trump rất xứng đáng với Giải thưởng Nobel Hòa Bình với nỗ lực bắt tay với Bắc Hàn, nhưng đến năm 2021, cũng vị chính khách này đã lên tiếng (nguyên văn): disgraceful scenes in U.S. Congress, sau đó ông còn nói thêm: A peaceful and orderly transition of power (in Washington); theo đó bàn giao quyền lực giữa hai nhiệm kỳ tổng thống nên diễn ra trong hòa bình.
Chuyện gì đã xảy ra? Phải chăng Tổng thống Trump đã làm điều gì rất sai?
Tại sao gần đây nhiều dân biểu và thượng nghị sĩ hạ quyết tâm xúc tiến Tu chính án 25th hoặc thủ tục truất phế (impeachment) Mr. Trump thêm một lần nữa. Tại sao thế giới nhìn vào câu chuyện mùng 06/01 như một biến cố lịch sử vô tiền khoáng hậu. Vâng. Có khi nào một vị tổng thống Mỹ kêu gọi các fans của mình hãy tiến về Tòa nhà Quốc hội tấn công các dân biểu và nghị viên, ngăn cản họ tiến hành thủ tục đếm phiếu cử tri đoàn?
Bạn đọc hẳn có thừa kiến thức cho những câu trả lời. Vâng. Vụ này rất lớn. Bạn đã nghe nhiều về nó (đặt giả thiết bạn nghe tin từ những nguồn đáng tin cậy). Còn chuyện bạn nghe theo các loa truyền thông xuyên tạc xin miễn bàn, bởi nói đến những loa truyền thông ấy không bao giờ nói hết.
Vậy, phải đánh giá về biến cố 06/01 như thế nào đây? Nếu lời Thủ tướng Thụy Điển Carl Bildt nói là đúng (nguyên văn): (It’s) insurrection. Nothing less. In Washington. – Một cuộc nổi dậy, không sai chút nào, giữa Thủ Đô Washington – Bạn có thấy xót xa không?
Vâng. Cả thế giới nhìn Mỹ với ánh mắt ngỡ ngàng. Người ta không thể tin vào mắt mình được nữa. Địch thủ của Mỹ vỗ tay reo hò: Đấy, Mỹ, một bọn đạo đức giả, lật lọng, hai mặt, lớn tiếng dạy đời thiên hạ nhưng cuối cùng nếp nhà dột từ nóc dột xuống. Còn phe thân Mỹ từng thấy Mỹ cổ xúy những giá trị dân chủ mà chạnh lòng. Khi ngọn hải đăng hô hào những giá trị nhân bản bị tắt ngấm, những con tàu đêm lênh đênh trên biển biết phải hướng về đâu.
Ôi. Bẽ bàng thay. Cái nôi của dân chủ văn minh tự do cuối cùng rệu rã ra thể ấy!
Với người Mỹ, khái niệm tự do dân chủ khá rộng. Dân chủ là tự do biểu tình ôn hòa, tự do phát biểu. Tự do ở đây là quyền trình bày quan điểm tư tưởng. Còn qua hành động, tự do bao gồm các hoạt động xã hội không vi phạm luật pháp; tức dân có thể tụ tập, có thể xuống đường biểu tình. Song tự do không có nghĩa được đập phá, gây rối, sách nhiễu, sử dụng võ trang, tràn vào văn phòng chính phủ… Đó không phải là hành động biểu lộ tự do mà là hành vi phạm pháp.
Biến cố mùng 06/01 cuối cùng quá rõ rệt. Phe nào cũng bị thiệt hại, tất cả chỉ vì lời nói mang tính xách động của Tổng tư lệnh Mỹ Donald Trump. Từ Beijing đến Toronto, từ Sydney đến Dubai, từ Sài Gòn đến Hong Kong, Tokyo, London, Paris, hay Moscow… người ta tròn mắt nhìn nhau. Điều họ tưởng tượng trước đó, dù trừ hao khá kỹ, họ vẫn nhợn họng khi đối diện với cảnh cờ xí và những biểu tượng phản dân chủ, đối xử phân biệt, Da trắng thượng tôn… nghênh ngang đi lại bên trong Tòa nhà Quốc hội như vào chỗ không người!
Năm người thiệt mạng. Một nữ cựu chiến binh ‘Không quân’ bị cảnh sát bắn chết. Ba người khác vì lý do sức khỏe thác oan, trong đó có một phụ nữ ngã dụi bị người khác chen lấn, đạp giẫm lên. Một cảnh sát bị chết trong lúc thi hành công vụ. Do đâu? Đáng không? Ai sẽ chịu trách nhiệm cho vụ này? Lỗi của người biểu tình hay lỗi của lực lượng an ninh không trang bị đủ nên tình trạng hỗn loạn đã xảy ra? Tại sao cảnh sát bảo vệ quốc hội thiếu những kế hoạch chuẩn bị đối phó? Phải chăng họ thiếu thông tin về cuộc biểu tình lớn này? Hay do Tổng thống Trump đích thân kêu gọi đoàn biểu tình tiến về Tòa nhà Quốc hội mới dẫn đến cảnh này!
Theo Thủ tướng Đức Angela Merkel thái độ tử chiến đến cùng của Mr. Donald Trump chính là mối hiểm họa cho tình hình ổn định chính trị tại Mỹ. Lời bà (nguyên văn): (Trump has) not acknowledged his defeat since November and also again not yesterday. Doubts about the election outcome were stirred and created the atmosphere that made the events of last night possible. Theo bà chính thái độ quyết liệt của ông dẫn đến tình trạng các diehard fans của ông xuống đường nổi loạn.
Còn Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nói gì? Ông lạc quan hơn, tin rằng biến cố mùng 06/01 không đại diện cho dân chúng Mỹ. Theo ông đó chỉ là một nhóm nhỏ. Nguyên văn lời ông: What happened… is not American, definitely. Nếu thực sự quả đúng như vậy, đây là điều đáng mừng cho nước Mỹ, chứ không thì thật đáng sợ lắm thay.
Nhà sử học Andrew Hussey mô tả bầu không khí tại Pháp về biến cố này như sau: Dân Pháp vừa sửng sốt, vừa lo sợ (nguyên văn: The French are stunned, frightened as well). Trong khi đó truyền thông Pháp nhìn Tổng thống Trump với thái độ thiếu hẳn tính thân thiện (nguyên văn: [Trump] is not just a demagogue, which he is, but actually as a wicked man with blood on his hands) – Theo đó Mr. Donald Trump không đơn giản chỉ là kẻ mỵ dân, song ông ta đích thị là một kẻ xấu bụng với hai bàn tay vấy đầy máu tươi. Quả nhiên đây là một nhận xét không mấy tử tế gì dành cho vị tổng thống thứ 45 của Mỹ.
Nhân vụ này, xin được nhắc lại người Mỹ có khái niệm rock bottom – Hàm ý nói đến những trạng thái không còn gì để nói nữa. Tức nếu chuyện xấu sẽ là xấu tận cùng bằng số, không gì có thể xấu hơn được nữa! Nếu là tệ, cảnh giới này là tệ hết nói nổi. Nếu là bần sẽ là bần mạt hạng.
Tất nhiên chúng ta không luận tại sao Tổng thống Trump đưa ra những quyết định cổ võ các thành phần biểu tình cực đoan tiến về Tòa nhà Quốc Hội. Nhưng nếu báo chí sử dụng khái niệm ‘rock bottom’ với Mr. Trump, nhất định thái độ của họ dành cho ông quá hiển nhiên, quá rõ ràng, không còn từ nào tử tế hơn để nói về ông nữa.
Vâng. Biến cố mùng 06/01 mãi mãi để lại trong lòng dân chúng Mỹ và thế giới một hình ảnh không thể quên được. Lẽ ra tình hình còn tệ hơn. Rất may, ngay hôm đó, Tổng thống Trump đã kịp ngộ ra. Ông gởi đi một video clip dài hơn một phút khuyên các fans cuồng nhiệt hãy về nhà, giúp duy trì trật tự, dù ông không cam chịu mình thua cuộc, khăng khăng cuộc bầu cử đã bị lũng đoạn, bị gian lận.
Qua hôm sau, thứ năm, mùng 07/01, ông gởi đi một thông điệp khác. Lần này là một bài nói chuyện ngắn (tổng cộng 366 chữ) theo đó nhiều người cho rằng ông thay đổi 180 độ. Người ta không tin đó là lời ông nói, song đó là lời của ai đó viết sẵn, ép ông phải nói, nếu không chẳng ai có thể cứu ông được nữa. Trong bài nói chuyện đó, ông tố cáo các thành phần quá khích đập phá Tòa nhà Quốc hội; đây là hành động không ít cho rằng ông đã lao một ngọn thương bén ngọt thẳng vào tim những thành phần bảo thủ đỡ đạn cho ông đến cùng.
Điển hình như có đoạn ông viết (nguyên văn): The demonstrators who infiltrated the capitol have defiled the seat of American democracy. To those who engaged in the acts of violence and destruction, you do not represent our country. And to those who broke the law, you will pay. We have just been through an intense election, and the emotions are high. But now tempers must be cooled and calm restored. Đọc kỹ, đây là những lời nói khiến các thành phần diehard fans của ông thất vọng tột độ. Họ có cảm giác bị ông bỏ rơi, rằng ông đã qua cầu rút ván!
Bạn đọc thân mến, cuối cùng biến cố mùng 06/01 đã đi qua. Tổng thống Trump đã làm điều ông nên làm, tuy nhiên công tâm mà nói, tầm ảnh hưởng của nó quá lớn, hệ lụy vượt ngoài khả năng bưng bít. Thế giới nhìn thấy nó quá rõ: Anh dập đám cháy kịp thời, nhưng đám cháy vẫn là do anh châm lửa!
Thôi thì ‘rock bottom’ hay không ‘rock bottom’, chí ít, lạc quan hơn, mùa phiếu 2020 đã chính thức kết thúc. Lẽ ra tình hình có thể còn tồi tệ hơn; đó là điều chúng ta có thể tự an ủi. Còn chuyện đáng tiếc và hệ lụy của nó… coi như chín bỏ làm mười, được không?
Phải vậy thôi?
Cũng là chuyện đã rồi.
Nước Mỹ nên nhìn về phía trước, trả lại cho lịch sử những gì thuộc về lịch sử…
Nguyễn Thơ Sinh