Cuối cùng rồi chuyện gì phải tới đã tới: Thế vận hội Tokyo 2020 bị hoãn lại cho đến năm 2021. Quyết định trên được đưa ra vào hôm Thứ Ba 24/3 trong khi đại dịch vi khuẩn corona đang lan rộng khắp thế giới. Đây là điều chưa từng xảy ra từ trước tới nay đối với sự kiện thể thao lớn nhất thế giới này, làm đảo lộn tất cả mọi dự tính và chuẩn bị từ nhiều năm qua của hàng chục ngàn lực sĩ, cũng như đẩy giới truyền thông, các công ty tài trợ và các tổ chức thể thao vào một thời kỳ bất ổn có thể còn kéo dài.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Uỷ ban Thế vận hội Quốc tế (IOC) Thomas Bach đã đồng ý với nhau trong một cuộc nói chuyện điện thoại hôm Thứ Ba là phải hoãn lại ngày tổ chức khoảng một năm, mà đáng lẽ ra sẽ bắt đầu vào ngày 24 Tháng 7 tới đây. Ngày tổ chức mới chưa được quyết định, và việc hoãn lại ngày đưa tới một số thắc mắc về tiến trình tuyển lựa lực sĩ đi dự Thế vận hội và Thế vận hội rời lại ngày sẽ được tổ chức dưới hình thức nào.
Mặc dù một thông cáo chung từ IOC và uỷ ban tổ chức Thế vận hội Tokyo 2020 nói rằng Thế vận hội “phải rời lại một ngày nào đó sau năm 2020 nhưng không trễ hơn hè 2021,” tuy nhiên điều này cũng không bảo đảm là Thế vận hội có thể sẽ được tổ chức. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh (CDC), đại dịch cúm năm 1918, ước tính đã giết chết khoảng 50 triệu người trên toàn thế giới, kéo dài hơn một năm và tổng cộng có tới ba đợt lây nhiễm.
Cũng thông cáo trên nói thêm rằng Thế vận hội phải được rời lại ngày “để bảo vệ sức khỏe của các lực sĩ, và mọi người có liên quan tới Thế vận hội cũng như cộng đồng quốc tế.”
Quyết định hoãn một sự kiện lớn, tốn kém và phức tạp về mặt tổ chức như Thế vận hội sẽ gây ra sự sáo trộn ở đủ mọi mặt.
Các chương trình luyện tập kéo dài trong nhiều năm của các lực sĩ đã được tính toán rất kỹ để tài năng của họ đạt tới đỉnh điểm vào mùa hè này thì naybắt buộc phải thay đổi kế hoạch, trong khimột số lực sĩ khác có thể sẽ không thể chờ thêm một năm nữa. Rồi tiến trình chọn lựa lực sĩ để đi tham dự sẽ thay đổi ra sao một khi kế hoạch mới về việc tổ chức được đưa ra. Và một số lực sĩ đã đạt đủ điều kiện và được chọn đi dự Thế vận hội thì nay phải chờ thêm một năm nữa.
Nhiều hệ thống truyền hình quốc tế như NBCUniversal và Discovery Inc., đã phải chi hơn $1 tỷ để được quyền phát hình các cuộc thi đấu của Thế vận hội 2020 cho khán giả tại Hoa Kỳ và nhiều nơi khác coi, sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc sắp xếp lại lịch trình chiếu các chương trình của họ trong mùa hè này. Các tổ chức thể thao lệ thuộc vào Thế vận hội để được cấp ngân khoản mỗi bốn năm thì nay không biết sẽ phải tìm nguồn tài chánh từ đâu.
Chính phủ Nhật Bản và thành phố Tokyo đã đầu tư $7 tỷ vào Thế vận hội, trong đó có hơn $1 tỷ cho vận động trường quốc gia mới. Trong khi đó nhiều công ty Nhật Bản đã đóng góp hơn $3 tỷ tiền tài trợ vào trong ngân sách dự chi tổng cộng là $12.6 tỷcho Thế vận hội. Mặc dù có tốn kém thật nhưng việc đình hoãn sẽ cho phép các công ty đó thu hồi một phần số tiền đầu tư của họ và cho vận động trường mới có thời gian và cơ hội để được chú ý tới nhiều hơn.
Tay bơi nữ Simone Manuel của Hoa Kỳ, từng đoạt bốn huy chương tại Thế vận hội Rio 2016, cho biết quyết định của IOC đưa ra được ví như một sự giải thoát trong lúc mà công việc luyện tập đã bị đảo lộn hết ngay cả với những lực sĩ hàng đầu. Sau khi hồ bơi của Đại học Stanford nơi cô đang tập được lệnh đóng cửa khoảng vài tuần trước vì lo ngại vụ vi khuẩn corona, thì cô đã phải tập bơi tại một hồ bơi của tư nhân gần đó.
Mặc dù trong suốt mấy tuần lễ qua đã có nhiều người bàn cãi về việc cho hoãn lại Thế vận hội nhưng IOC và các nhà tổ chức Nhật Bản vẫn khẳng định rằng Thế vận hội vẫn sẽ diễn ra trong khi trận đại dịch hầu như buộc tất cả mọi sinh hoạt trên toàn thế giới phải ngưng lại.
Ngày 11 Tháng 3 vừa qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ra tuyên bố vi khuẩn corona là đại dịch, và nhiều liên đoàn thể thao chuyên nghiệp cũng như thể thao đại học tại Hoa Kỳ – trong đó có giải vô địch bóng rổ đại hoc và hiệp hội bóng rổ NBA – đã nhanh chóng cho hoãn lại các trận đấu và đình chỉ các hoạt động.
Nhưng ngay cả khi các cuộc thi tuyển lựa lực sĩ cho Thế vận hội đã được cho hoãn lại trên khắp thế giới và nhiều cơ sở luyện tập đóng cửa, IOC vẫn cho rằng còn quá sớm để đưa ra quyết định hoãn lại Thế vận hội Mùa hè trong khi còn bốn tháng nữa mới tới.
Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người lên tiếng kêu gọi hãy dời lại ngày. Một trong những người lên tiếng đầu tiên là một thành viên của ban tổ chức Thế vận hội Tokyo, Haruyuki Takahashi, trong một cuộc phỏng vấn với tờ Wall Street Journal vào ngày 10 Tháng 3 cho rằng việc hoãn lại một hoặc hai năm sẽ là lựa chọn tốt nhất nếu như dịch bệnh vi khuẩn corona kéo dài.
Trong mấy ngày gần đây, những tiếng nói kêu gọi dời lại ngày càng mạnh mẽ hơn đến từ hai hiệp hội điền kinh và bơi lội của Hoa Kỳ, nơi mà các lực sĩ của họ cộng lại thắng hơn một nửa trong tổng số 121 huy chương, nhiều nhất thế giới, tại Thế vận hội Rio 2016. Các liên đoàn Thế vận hội quốc gia, trong đó có Canada, Brazil và Na Uy, cũng lên tiếng kêu gọi nên trì hoãn. Hôm Chủ nhật 22/3, IOC đổi giọng nhẹ hơn và cho biết họ sẽ xem xét lại. Qua đến Thứ Ba 24/3, quyết định hoãn lại ngày tổ chức Thế vận hội Tokyo được đưa ra.
Lần trì hoãn duy nhất trong lịch sử Thế vận hội là dời lại một ngày tại Thế vận hội Munich 1972, sau khi những tay khủng bố bắt con tin và sau đó giết chết 11 thành viên của đoàn lực sĩThế vận hội Israel; và một số cuộc thi được hoãn lại tại Thế vận hội Atlanta 1996 vào buổi sáng sau khi bom nổ tại công viên Centennial. Có ba Thế vận hội của các năm 1916, 1940 và 1944 không được tổ chức do hoàn cảnh thế chiến.
Thế vận hội Tokyo được dự đoán sẽ là lớn nhất từ trước tới nay, với hơn 11,000 lực sĩ từ 206 quốc gia dự kiến sẽ tham gia thi đấu trong 33 môn thể thao và 339 cuộc tranh tài. Nhưng nay thế giới sẽ phải chờ ít nhất một năm nữa.
Huy Vũ