Y học đã có nhiều nghiên cứu chứng minh tác dụng tích cực của hoạt động đi bộ hằng ngày đối với sức khỏe, đặc biệt là việc giảm cân và các bệnh liên quan đến tình trạng thừa cân. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc là có thể kéo dài tuổi thọ bằng việc đi bộ đều đặn hay không? Theo Giáo sư André Vacheron, chủ tịch Viện hàn lâm Y khoa Pháp thì hiện nay, lối sống thụ động, đặc biệt là những người chỉ quanh quẩn trong nhà, hầu hết thời gian trong ngày ngồi trước màn hình máy tính hoặc tivi, đang được xem là vấn đề khá nghiêm trọng của thời đại công nghiệp. Những người này hầu như không có các hoạt động thể lực trung bình như: đi bộ, đi xe đạp, bơi lội, hoạt động vui chơi giải trí, làm việc nhà, sửa chữa vặt, làm vườn hoặc leo cầu thang.
Tình trạng không hoạt động thể lực khá phổ biến trong thời hiện đại, khi mà con người chọn đi xe hơi, thang máy thay vì đi bộ và máy móc đang dần thay thế con người trong các hoạt động chân tay. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, những người chỉ hoạt động thể lực trung bình ít hơn 30 phút/ngày có thể xem như là không hoạt động thể lực. Tình trạng này thường đi đôi với chế độ dinh dưỡng thừa calorie, dễ dẫn đến thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, mất cân bằng mỡ máu và bệnh tiểu đường. Đây là yếu tố thuận lợi của bệnh ung thư, tiểu đường, tim mạch cũng như nguy cơ tử vong do tim mạch. Do đó, đi bộ hay tăng cường vận động đã trở thành lời dặn phổ biến trên các toa thuốc của bác sĩ. Hoạt động thể lực làm tăng quá trình nắm giữ đường của tế bào cơ, tăng sự nhạy cảm với insullin, từ đó giúp dễ kiểm soát đường huyết trong điều trị tiểu đường. Hoạt động thể lực đều đặn còn làm giảm tình trạng thừa cân, béo phì, giảm hiện tượng viêm, giảm nguy cơ tạo thành cục máu đông, tăng lượng cholesterol tốt HDL – yếu tố cần thiết để bảo vệ thành động mạch.
Kết quả của một nghiên cứu được thực hiện ở Đài Loan, đăng trên tạp chí y học quốc tế Lancet vào ngày 1-10-2011 cũng đã khẳng định thêm quan điểm trên. Trong nghiên cứu này, tác giả Chi Pang Wen và các cộng sự đã theo dõi lối sống và hoạt động thể lực của 416.175 người tuổi từ 20 trở lên (gồm 199.265 nam và 216.910 nữ), từ năm 1996 đến 2008. Các hoạt động thể lực được đánh giá theo thời gian (số phút/tuần) và cường độ tương ứng với mức độ chuyển hóa như sau: mức độ nhẹ tương ứng với hoạt động đi bộ thông thường, mức độ vừa phải tương ứng với đi bộ nhanh, mức độ trung bình tương ứng với chạy chậm (jogging), mức độ mạnh tương ứng với chạy nhanh. Kết quả, so với những người có lối sống thụ động, những người hoạt động thể lực ở mức độ nhẹ sẽ có tỷ lệ tử vong do tim mạch giảm 19%, tử vong do bệnh mạch vành giảm 25%, tử vong do tai biến mạch máu não giảm 12%, tử vong do tiểu đường giảm 11%, tử vong do bệnh ung thư giảm 10%. Cứ 15 phút hoạt động thể lực mỗi ngày sẽ giúp tăng ba năm tuổi thọ. Tuổi thọ tăng tương ứng với sự tăng lên của thời gian và cường độ vận động thể lực mỗi ngày.
Nhận biết sức khỏe
qua tốc độ đi bộ
Thường xuyên đi bộ với tốc độ nhanh và thư có thể giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh tim mạch, cao huyết áp và bệnh tiểu đường type 2. Hơn nữa, đi bộ nhanh còn làm khỏe xương và các cơ, và cải thiện tâm trạng, sự cân bằng của cơ thể
Theo bác sĩ chuyên khoa về nắn xương, Naresh Rao, tại New York, Hoa Kỳ, có thể đi bộ tốc độ nhanh, ngược lại với tốc độ chậm hơn, cho thấy cơ thể bạn đang hoạt động tốt. Nếu đi bộ nhanh hơn, tức bạn có hệ thống cơ cốt lỏi cơ thể, sự cân bằng và sức chịu đựng tốt hơn. Điều này có thể cho thấy sức khỏe tim mạch tốt. Ở những người đi bộ nhanh hơn, cơ thể thường ít mỡ, chỉ số BMI thấp, có cơ bắp hơn và cân bằng tốt hơn.
Nghiên cứu cho thấy tốc độ đi bộ có thể dự báo tuổi thọ, khả năng phục hồi sau phẫu thuật và hơn thế nữa.
Dự đoán tuổi thọ: Tốc độ đi bộ (còn gọi tốc độ dáng đi) có thể dự đoán tuổi thọ của bạn, còn khi tốc độ dáng đi giảm, làm tăng nguy cơ tử vong. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí của phòng khám Mayo Clinic, tại Hoa Kỳ cho thấy, tốc độ đi bộ mức độ chậm, ổn định/trung bình hoặc nhanh, là yếu tố dự báo mạnh mẽ nhất về thời gian sống của một người. Một phụ nữ đi bộ chậm có thể sống từ 72 đến 85 tuổi, trong khi một phụ nữ đi bộ nhanh sống đến 87 hoặc 88 tuổi. Ở đàn ông, những người đi bộ chậm, thời gian sống dao động từ 65 đến 81 tuổi, trong khi người đi bộ nhanh sống từ 85 đến 87 tuổi.
Chẩn đoán bệnh tim: Theo nhận định của Tổ chức Tim mạch châu Âu, đi bộ chậm có nhiều vấn đề về liên quan đến tim mạch. Những người đi bộ chậm có nguy cơ tử vong vì bệnh tim cao gấp đôi so với người đi bộ nhanh hơn. Qua khảo sát mối liên quan giữa tốc độ đi bộ và tỉ lệ tử vong cho thấy những người đi bộ mức trung bình (dưới 20 phút trong 1,6km) có nguy cơ tử vong thấp hơn 20%, so với đi bộ chậm. Những người đi bộ nhanh hơn (18 phút trong 1,6km) có tỉ lệ tử vong thấp hơn 4%. Phát giác này dường như liên quan đến giảm trường hợp tử vong do tim ở người đi bộ nhanh, và tốc độ đi bộ dường như không ảnh hưởng đến tỉ lệ mắc bệnh ung thư.
Có thể ít đến bệnh viện hơn: Qua đánh giá 450 bệnh nhân ung thư máu cho thấy, tốc độ đi bộ có thể dự đoán tỉ lệ sống của bệnh nhân. Mỗi lần tốc độ đi bộ giảm 0,1 m/giây, tỉ lệ tử vong sẽ cao hơn. Tốc độ chậm hơn cũng tăng khả năng tái khám và cấp cứu ngoài dự kiến của bệnh nhân.
Liên quan đến sức khỏe của não và cơ thể: Tốc đô đi bộ ở những người 45 tuổi, đặc biệt tốc độ nhanh mà không cần chạy, có thể là dấu hiệu của sự lão hóa não và cơ thể. Những người đi bộ nhanh hơn có hệ miễn dịch, răng và phổ khỏe hơn người đi bộ chậm hơn. Hơn nữa, người đi bộ chậm hơn có dấu hiệu lão hóa nhanh hơn.
Cách xác định tốc độ đi bộ
Để tính tốc độ đi bộ, hãy đi bộ một cách tự nhiên xuống hành lang hoặc vỉa hè, và đếm số bước đi được trong 10 giây. Nhân số đó với 6, để biết mỗi phút đi được bao nhiêu bước. Ở người trên 60 tuổi, tốc độ đi bộ nên hơn 100 bước mỗi phút, hoặc 4 km mỗi giờ đồng hồ. Tốc độ này không khó thực hiện, mà là mục tiêu có thể đạt được ở những người trưởng thành khỏe mạnh. Ở người lớn tuổi, tốc độ đi bộ cần chậm hơn, nhưng chưa có nghiên cứu nào cho biết tốc độ chính xác là bao nhiêu.
Nói chung, tốc độ đi bộ chậm không có nghĩa là không khỏe, nhưng qua tốc độ có thể cho thấy bạn cần tăng cường thói quen tập thể dục. Đi bộ nhanh không phải là sức khỏe hoàn hảo, vì vẫn có thể bị tăng huyết áp, và không phải là không cần tập thể dục. Tốc độ đi bộ là một chỉ số của sức khỏe, nhưng không phải duy nhất, mà chỉ là một phần của dữ liệu sức khỏe.
(Theo DN Plus)