Lý Anh
Tối ngày 22/03/2018, Tòa án trung tâm Hán Thành bắt giam cựu Tổng thống Đại Hàn Dân Quốc Lee Myung-bak (2008 – 2013) do lo ngại ông Lee hủy bỏ chứng cứ, không có lợi cho công tác điều tra. Ông Lee bị cáo buộc khoảng 20 tội danh: Trốn thuế, biển thủ, lạm dụng quyền lực, tiết lộ trái phép tài liệu của Tổng thống và nhận hối lộvới số tiền lên tới 10,3 triệu Mỹ kim và biển thủ32,6 triệu đô Mỹ …Tính ra, ông Lee Myung-bak là vị Tổng thống thứ 4 của Đại Hàn được “mời” vào tù ngồi bóc lịch.
Tổng thống bóc lịch
Sau khi bị Tòa án khu vực trung tâm Hán Thành bắt giam, cựu Tổng thống Lee Myung-bak bị giữ tại trại tạm giamphường Munjeong, quận Songpa, khu vực phía Đông Hán Thành. Đây cũng là nơi giam giữ bà Choi Soon-sil đang bị xét xử về tội thao túng quyền điều hành quốc gia của chính phủ thời cựu Tổng thống Park Geun-hye. Ngoài ra còn có cựu Chánh Văn phòng phủ Tổng thống Kim Ki-choon cũng đang bị giam giữ tại đây.
Sau khi làm xong các trình tự giam giữ thông thường như chụp ảnh, lấy dấu vân tay, ông Lee Myung-bak mặc quần áo tù nhân có đánh số, bị giam trong phòng giam riêng với diện tích khoảng 10m vuông. Trưởng trại tạm giam khu vực Đông Hán Thành cho biết, quá trình giam giữ ông Lee không xảy ra vấn đề gì đặc biệt. Ban quản lý chỉ định một nhân viên theo dõi ông Lee trong phòng giam.
Một quan chức viện kiểm soát khu vực trung tâm Hán Thành cho biết, những nghi phạm trong các vụ án lớnthường tạm giam tại trại tạm giam ở thành phố Uiwang, tỉnh Gyeonggi. Tuy nhiên, do nơi này đang giam giữ cựu Tổng thống Park Geun-hye, viện kiểm sát chọn trại tạm giam khu vực phía đông Hán Thành để giam giữ cựu Tổng thống Lee Myung-bak, nhằm đảm bảo an toàn cho ông. Cựu trợ lý kế hoạch và tài chính Phủ Tổng thống Kim Baek-joon, người bị cáo buộc là đồng phạm với ông Lee Myung-bak, cũng đang bị giam giữ tại trại tạm giam đó, nên viện kiểm sát ra lệnh tách hai người này ra.
Cựu Tổng thống Lee cũng bị giam giữ như các phạm nhân khác, nhưng … do chưa bị tòa kết án,ông không phải làm việc cực nhọc, có thể tập thể dục hàng ngày. Mỗi ngày, gia đình hay người quen có thể tới thăm 10 phút một lần. Thời gian gặp luật sư không bị giới hạn, khoảng từ 9 giờ sáng tới 6 giờ tối.
Cựu đệ nhất phu nhân nhận tiền biển thủ công quỹ
Sau khi cựu Tổng thống Lee Myung-bak bị bắt giam, cựu đệ nhất phu nhân Kim Yoon-ok cũng bị điều tra dính líu tới việc nhận tiền biển thủ công quỹ và hiện vật.BàKimYoon-ok bị nghi ngờ liên quan đến việc nhận 326.000 Mỹ kim tiền mặt và số trang sức có giá trị lên tới gần 11.400 đô la Mỹ. Số tiền và trang sức này bà nhận từ ông Lee Pil-sang, cựu Chủ tịch công ty tín dụng Woori, trong bốn lần từ tháng 01/2007 đến tháng 01/2008, sau đó chuyển cho chồng. Cựu đệ nhất phu nhân Kim Yoon-ok còn bị nghi ngờ nhận một túi xách hàng hiệu trong đó có 92.678 Mỹ kim từ ông Lee Pil-sang vào tháng 3 năm 2011, trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Lee Myung-bak.
Không những thế, bà Kim Yoon-ok cũng đang bị nghi ngờ liên quan đến việc sử dụng 100.000 Mỹ kim Cơ quan tình báo quốc gia (NIS) chuyển cho Phủ Tổng thống. Ông Lee Myung-bak đã khai nhận khoản tiền này thông qua cựu thư ký Phủ Tổng thống khi đó là ông Kim Hee-jung nhưng lại nói không liên quan đến vợ ông.
Bà Kim Yoon-ok làcựu đệ nhất phu nhân thứ ba bị Viện Kiểm sát triệu tập, sau bà Lee Soon-ja, vợ cựu Tổng thống Chun Doo-hwan, và bà Kwon Yang-suk, vợ cựu Tổng thống Roh Moo-hyun.
Phò mã nhận hối lộ, lập quỹ đen
Ngày 26/02/2018, văn phòng viện kiểm soát trung tâm cho biết, một số viên chức viện kiểm soát đã đến khám xét nhà riêng và văn phòng của phò mã Lee Sang-joo, con rể cựu Tổng thống Lee Myung-bak.
Lee Sang-joo là một lãnh đạo cấp cao của công ty điện tử Samsung. Ông kết hôn với con gái lớn của cựu Tổng thống Lee Myung-bak. Theo các viên chức viện kiểm soát, ông Lee Sang-joo bị nghi ngờ đã thay mặt ông Lee Myung-bak nhận tiền hối lộ rồi chuyển giao cho bố vợ.
Đây là cáo buộc tham nhũng mới nhất nhằm vào cựu Tổng thống Lee Myung-bak trong thời gian ông nắm quyền từ 2008 đến năm 2013. Viện kiểm soát còn điều tra ông Lee Myung-bak trong cáo buộc tham nhũng liên quan đến DAS Corporation, chuyên sản xuất phụ tùng xe hơi.
Trên giấy tờ, DAS Corporation do anh trai ông Lee Myung-bak đăng ký. Tuy nhiên, ông Lee Myung-bak lại chính là chủ sở hữu thực sự của công ty này. DAS từng khởi kiện một doanh nghiệp tư vấn đầu tư tại Mỹ đòi lại 13 triệu Mỹ kim đầu tư vào công ty này và Samsung bị nghi thay DAS trả tiền bào chữa cho công ty luật Akin Gump trong vụ kiện này.
Các viên chức viện kiểm soát cho rằng, số tiền trên là khoản hối lộ của Samsung đổi lấy ưu đãi từ chính phủ của ông Lee Myung-bak, do Samsung không có mối liên hệ nào với DAS.
Căn cứ vào thời điểm diễn ra sự việc, viên chức viện kiểm soát nhận định, hành động trên có thể liên quan đến việc chủ tịch Samsung khi đó là ông Lee Kun-hee được cựu Tổng thống Lee Myung-bak ân xá vào năm 2009. Ngoài ra, DAS Corporation cũng bị phát hiện đã xây dựng quỹ đen trị giá khoảng 11 triệu Mỹ kim cho ông Lee Myung-bak.
Các vị Tổng thống vướng vào lao lý
Từ khi thành lập Đại Hàn Dân Quốc năm 1945 đến nay, có tới 9 vị Tổng thốngvướng vào vòng lao lý, người tự tử, kẻ ngồi tù.
1- Syngman Rhee là Tổng thống đầu tiên của Đại Hàn Dân Quốc(15/8/1945- 26/4/1960). Nhiệm kỳ thứ 4 của ông bầu cử vào năm 1960 bị nghi ngờ gian lận. Ngày 26/04/1960, ông từ chức sau một loạt các cuộc biểu tình khắp toàn quốc. Sau khi từ chức, ông Rhee sống lưu vong ở Hawaii, Hoa Kỳ. Năm 1965 qua đời tại đây.
2-Sau cuộc đảo chính quân sự ngày 19/05/1961. Năm 1963, ông Park Chung-hee trở thành Tổng thống thứ ba của Đại Hàn từ 17/12/1963 đến 26/10/1979.Ông được cho là người có công trong việc cải cách kinh tế, nhưng cũng bị chỉ trích vì bắt giữ và tra tấn những người bất đồng chính kiến. Ngoài ra, ông còn bị chỉ trích đã sửa đổi hiến pháp để mình có quyền hành không giới hạn.
Vợ của ông là bà Yuk Young-soo bị một người Nhật gốc Triều Tiên ám sát vào ngày 15/8/1974. Ông Park bị chính giám đốc tình báo quốc gia Đại Hàn ám sát vào ngày 26/10/1979. Con gái ông là bà Park Geun-hye cũng được bầu làm Tổng thống, năm 2017, chưa hết nhiệm kỳ đã bị phế truất.
3. Tổng thống thứ 3 vướng vào vòng lao lý là ông Chun Doo-hwan (1/9/1980- 24/2/1988). Sau khi ông Park Chung-hee bị ám sát, Thủ tướng Đại Hàn thời đó là Choi Kyu-ha lên làm quyền Tổng thống. Không bao lâu sau, ngày07/12/1979, thiếu tướng Chung Doo-hwan tổ chức đảo chính quân sự và lên nắm quyền. Năm 1987, nhiều cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ bùng nổ, buộc ông phải sửa hiến pháp tổ chức bầu cử tổng thống trực tiếp.Ông Chun sau này bị Tổng thống Kim Young-sam tống giam và bị truy tố vì tội tham nhũng, nổi loạn và phản bội.
4- Ông Roh Tae-woo (25/2/1988- 24/2/1993) trở thành vị tổng thống bầu cử dân chủ đầu tiên của Đại Hàn vào tháng 02/1988. Ông được coi là người thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thời đó và tổ chức thành công Thế vận hội Mùa hè Hán Thành năm 1988. Nhưng cũng bị chỉ trích vềcác cuộc đàn áp tàn bạo đối với những người bất đồng chính kiến. Sau đó, các cuộc điều tra cho thấy ông Roh cũng tham nhũng như một số vị Tổng thống nhiệm kỳ trước. Cuối cùng ông phải lãnh bản án tử hình, ông Chung nhận án tù 22 năm. Tuy nhiên đến tháng 12/1997, hai cựu Tổng thống Chun và Roh đều được ân xá.
5 – Cựu Tổng thống Kim Young-sam (25/2/
1993- 24/2/1998) là người chỉ huy cuộc chiến chống tham nhũng lớn nhất Đại Hàn. Tuy nhiên, công sức của ông bị lu mờ bởi hàng loạt bê bối nghiêm trọng liên quan đến con trai và bạn của ông, gây nên cuộc khủng hoảng tài chính từ năm 1997-1998 khiến nhiều công ty lớn của Đại Hàn sụp đổ, buộc nước này phải nhận gói cứu trợ 58 tỷ Mỹ kim của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).Ông kết thúc nhiệm kì khi con trai bị bắt và ngồi tù vì tham nhũng.
6 – Cựu Tổng thống Kim Dae-jung (25/2/1998- 24/2/2003)
là người Đại Hàn đầu tiên nhận giải Nobel Hòa bình vào năm 2000. Ông cũng từng tổ chức hội nghị thượng đỉnh chưa từng có với lãnh đạo Bắc Hàn khi đó là ông Kim Jong Il.Tuy nhiên, ông phải rời nhiệm sở vì bê bối tham nhũng xảy ra ngay cuối nhiệm kỳ liên quan các trợ lý và hai con trai của ông.
7- Cũng như một số vị tổng thống đời trước, cựu Tổng thống Roh Moo-hyun (25/2/2003- 24/2/2008) cũng bị hoen ố vì bê bối tham nhũng của anh trai và bạn bè tỉ phú.Vụ bê bối được điều tra sau khi ông Roh từ chức. Do bị điều tra và chỉ trích mạnh mẽ, ngày 23/05/2009, ông Roh Moo-hyun đã tự tử tại vách núi sau nhà riêng ở Bonghwa, Gyeongsang.
8- Cựu Tổng thống Park Geun-hye bị bắt giữ vào sáng 31/03/2017 sau buổi thẩm vấn kéo dài vào ngày 30/03. Một vị thẩm phán sau khi xét xử bà Park đã nói: “Tòa án phải ra lệnh bắt giữ do đã có nhiều chứng cứ hợp lý, đồng thời lo ngại những bằng chứng đó có thể bị hủy bỏ”.
Bà Park Geun-hye hiện đang đối mặt với 13 cáo buộc hình sự, trong đó có tham nhũng, lạm quyền, ép buộc hối lộ, tiết lộ bí mật của chính phủ. Trước đó, ngày 27/03/2017, văn phòng viện kiểm soát gửi đề nghị lên Tòa án khu trung tâm Hán Thành xin lệnh bắt giữ bà, viện dẫn tính chất nghiêm trọng của các tội danh và khả năng tiêu hủy chứng cứ.
9- Cựu Tổng thống Lee Myung-bak (25/2/2008- 24/2/2013) dính bê bối gian lận ngay trướckhi ông đắc cử Tổng thống Đại Hàn Dân Quốc.
Lý Anh