Một tỉ phú Canada gốc Hoa, người đã bị bắt cóc ở Hong Kong và đưa đến Trung Quốc đại lục cách đây 5 năm được cho là phải ra tòa hôm thứ Hai 4/7.
Trong một tuyên bố với The Globe and Mail vào cuối ngày Chủ nhật 3/7, Bộ Ngoại Giao Canada cho biết “phiên tòa xét xử trường hợp của công dân Canada, ông Xiao Jianhua, sẽ diễn ra vào ngày 4/7/2022”.
Phát ngôn Patricia Skinner cho biết: “Các giới chức lãnh sự Canada đang theo dõi chặt chẽ trường hợp này, cung cấp các dịch vụ lãnh sự cho gia đình ông ấy và tiếp tục thúc ép để được tiếp cận lãnh sự”.
Xiao Jianhua, anh trai của ông Xiao nói với báo Wall Street Journal rằng sự việc “rất phức tạp và đầy kịch tính”.
Điều này được hiểu rằng các công tố viên đã lên kế hoạch buộc tội ông Xiao với hành vi thu tiền bất hợp pháp, một cáo buộc mà tờ Journal cho biết trước đây đã được “gán cho các cá nhân bị cáo buộc bán bất động sản hoặc huy động vốn đầu tư từ những người bình thường với mục đích giả tạo hoặc không có giấy phép thích hợp”.
Nếu bị buộc tội danh đó, ông Xiao có thể phải đối mặt với mức án từ 5 năm tù giam trở lên.
Kể từ khi ông bị bắt, các nhà ngoại giao Canada đã không thể gặp ông Xiao – một công dân nhập tịch Canada.
Sinh năm 1972 trong một gia đình trung lưu, Xiao được coi là một thần đồng, đã giành được học bổng năm 15 tuổi để theo học luật tại Đại học Bắc Kinh.
Sau cuộc biểu tình ở Quảng trường Thiên An Môn năm 1989, Xiao từ bỏ kế hoạch tham gia chính trị, tập trung vào kinh doanh. Vào thời điểm mất tích, tài sản của ông ước tính khoảng 4,5 tỉ Mỹ kim.
Thành công đã giúp Xiao tiếp cận với giới chính trị và giới kinh doanh ở Trung Quốc – và dẫn đến những cáo buộc rằng ông đóng vai trò là người đại diện hoặc yểm trợ cho các giới chức muốn thực hiện các giao dịch kinh doanh mà không có sự soi bói của công chúng, điều mà ông luôn phủ nhận.
Khi Tập Cận Bình bắt đầu chiến dịch chống tham nhũng, ông Xiao đã giảm dần thời gian ở Trung Quốc đại lục, hoạt động chủ yếu tại một căn chung cư sang trọng ở Hong Kong.
Kể từ đầu thập niên 2000, vợ và chị dâu của ông mua nhiều bất động sản ở Toronto. Ông Xiao cuối cùng đã tiếp bước họ, nhập quốc tịch Canada, và năm 2015, ông cũng trở thành đại sứ lưu động của Antigua và Barbuda, cố vấn cho đảo quốc vùng Caribbean này về các vấn đề thương mại.
Tuy nhiên, Trung Quốc không công nhận hai quốc tịch và cuối cùng thì không có thông hành ngoại quốc nào của ông Xiao có thể bảo vệ ông.
Khoảng 1 giờ sáng ngày 27/1/2017, một nhóm đặc vụ mặc thường phục làm việc cho chính phủ Trung Quốc đã vào căn phòng của ông Xiao ở Hong Kong. Hai giờ sau, họ xuất hiện, đẩy ông Xiao ngồi trên xe lăn đến một chiếc xe đang chờ sẵn, đưa ông vượt biên giới sang Trung Quốc đại lục. Xiao Jianhua bị quản thúc tại gia kể từ đó.
Kế đó, các nhà chức trách đã dần dần triệt phá đế chế cũ của ông, bán các tài sản và quốc hữu hóa các công ty có liên hệ với Tập đoàn Tomorrow của nhà tài phiệt này.
Vào tháng 7/2020, chín cơ sở liên quan của tập đoàn đã bị các cơ quan quản lý Trung Quốc tịch thu như một phần của chiến dịch trấn áp rủi ro do các tập đoàn tài chính gây ra.
LT
(Theo Globe and Mail/Reuters)