Nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ cái Tết Mậu Thân kinh hoàng năm 1968. Chỉ trong thời gian ngắn ngủi không đầy 4 tuần lễ, Cộng sản Bắc Việt cùng với “Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam” đồng loạt tổng tấn công các thành phố, thị xã ở Miền Nam, vi phạm hưu chiến do chính chúng đưa ra, thực hiện hàng ngàn vụ đàn áp khủng bố, thủ tiêu, bắt bớ… khiến hàng chục ngàn người dân vô tội thiệt mạng, trong đó có 7000 người tại Huế “bị thảm sát, bằng nhiều cách khác nhau, trong đó có cả việc bị cột người lại thành từng xâu, rồi bị đẩy xuống hố chôn sống”. Trong 50 năm qua, Tết là ngày giỗ của nhiều gia đình Việt Nam trong và ngoài nước có thân nhân bị Cộng sản thảm sát trong Tết Mậu Thân.
Để tưởng nhớ đến ngày Tết tang thương của dân tộc, tưởng niệm những đồng bào đã bị Cộng sản sát hại và để thế hệ trẻ biết rõ tội ác diệt chủng của Cộng sản, hôm thứ Bảy 03/03, Liên hội người Việt đã phối hợp với các hội đoàn tổ chức Lễ Tưởng Niệm 50 năm thảm sát Mậu Thân 1968 tại Northwood Community Centre, 15 Clubhouse Ct, Toronto, với sự tham dự của hơn 250 đồng hương
Hiện diện tại lễ Tưởng niệm có TNS Ngô Thanh Hải, Bộ trưởng Bộ Ngoại thương Ontario, Michael Chan, Thị trưởng Toronto, John Tory, nghị viên Anthony Perruzza.
Ban tổ chức đã trưng bày các hình ảnh, trình chiếu phim tài liệu về cuộc thảm sát Tết Mậu Thân để quan khách và đồng bào hiểu rõ về biến cố đã xảy ra cách nay 50 năm ở quê nhà.
Sau nghi thức khai mạc, Chủ tịch Liên hội người Việt Canada, B.s Lê Thuần Kiên, đã trình bày lý do tổ chức lễ Tưởng niệm, sơ lược diễn tiến và hậu quả cuộc thảm sát Mậu Thân.
“Thảm sát Mậu Thân là một trong 100 sự kiện tàn khốc gây nhiều tử vong nhất trong thế kỷ qua. Nước Đức đã rút ra được những bài học về tội ác diệt chủng Do Thái do Đức Quốc xã gây ra 75 năm trước trong khi đó nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam sau 50 năm vẫn gọi tội ác đó là “chiến thắng vinh quang của chế độ dân chủ”.
TNS Ngô Thanh Hải, đã nêu lên những chứng cứ qua các báo chí ngoại quốc: New York Times, Washington Post về cuộc thảm sát Mậu Thân và trường hợp Cộng sản sát hại các bác sĩ người Đức, giáo sư đại học Y khoa Huế.
“Cộng đồng người Việt ở hải ngoại có thể đưa tập đoàn Cộng sản Việt Nam ra tòa án quốc tế về tội ác diệt chủng này”, TNS Ngô Thanh Hải góp ý.
Thị trưởng John Tory, trong phần phát biểu nói: “Chúng ta đã từng biết đến những sự kiện đáng buồn, bi thảm trong lịch sử và nhiều người tự hỏi tại sao lại có những người tiếp tục thực hiện những việc đó…Nếu bạn không nhớ đến những sự kiện này, và không truyền đạt lại các sự kiện đó cho thế hệ trẻ, chúng ta sẽ quên đi bi kịch đã xảy ra, những hy sinh, những bài học trong quá khứ và giá trị của sự tự do chúng ta hiện có”.
Đa dạng là đặc điểm của thành phố Toronto. Mọi người đến đây từ khắp nơi trên thế giới, từ thế hệ này qua thế hệ khác, và bây giờ cùng là công dân Canada, cùng là cư dân Toronto, chúng ta cần phải hiểu lịch sử, nguồn cội của nhau, ưu điểm cũng như khuyết điểm. Thị trưởng John Tory nói.
Ông John Tory cũng nhắc đến việc ông đã từng chứng kiến những thuyền nhân đến Yellowknife, Vancouver, Calgary, Edmonton, Whitehorse…vào thập niên 70 và ghi nhận những thành tựu cùng với sự đóng góp của người Việt cho sự phát triển của xã hội Canada.
“Các bạn không những tạo được một cuộc sống tốt đẹp cho chính bản thân các bạn nhưng cùng một lúc đã mang lại một cuộc sống tốt đẹp cho rất nhiều người Canada khác”, ông John Tory, nhấn mạnh.
Đề cập đến việc thượng kỳ tại City Hall năm nay, Thị trưởng John Tory nói: “Tòa Thị chính trước đây đã ban hành nghị định đình chỉ việc thượng kỳ lá Cờ quý vị thấy ở đây hôm nay. Chúng tôi, lần đầu tiên, sẽ đưa ra một đề nghị trong nghị trình của phiên họp Hội đồng Thành phố vào tháng 3, yêu cầu hủy bỏ chủ trương này. Tôi chắc chắn rằng đề nghị này sẽ được sự ủng hộ của các nghị viên khác và tu chỉnh này sẽ cho phép chúng ta được thượng kỳ vào ngày Hành trình tìm Tự do sẽ được tổ chức ở City Hall vào ngày 28/04. Tôi hy vọng sẽ có cơ hội được hiện diện với sự trân trọng trong lần thượng kỳ đầu tiên đạt được từ cuộc tranh đấu này tại City Hall”.
Nghi thức cầu nguyện cho các đồng bào nạn nhân trong cuộc thảm sát năm Mậu Thân do các Thầy trụ trì chùa Kim Quang, chùa Long Hoa, chùa Xá Lợi, đại diện Phật giáo Hòa Hảo và Đại diện đạo Cao Đài đồng tế.
Ban tổ chức cũng tiếp vận qua hệ thống viễn liên các phát biểu của linh mục Tađêô Nguyễn Văn Lý, linh mục Phêrô Nguyễn Văn Khải, cựu thiếu tá Liên Thành – Cựu Trưởng ty Cảnh Sát Quốc gia Thừa Thiên-Huế về biến cố Mậu Thân.
Linh mục Nguyễn Văn Khải đã lên án tội ác diệt chủng của Cộng sản và chế độ sinh ra tội ác đó.
Lễ Tưởng niệm 50 năm thảm sát Mậu Thân kết thúc vào lúc 7 giờ tối sau phần đóng góp ý kiến của các tham dự viên, giới trẻ, đọc văn tế và lời cầu nguyện khi cử hành nghi thức thắp nến và bữa cơm giỗ.
