Kính lọc (filters) là những dụng cụ quang học được gắn lên phía trước của ống kính. Chúng có thể được chế tạo bằng kiếng hoặc bằng nhựa thông và được dùng để giới hạn lượng ánh sáng chui vào máy ảnh. Kính lọc là một phụ tùng “lợi hại” để mang theo trong túi máy ảnh, nhất là khi bạn đã có nhiều kinh nghiệm chụp hình và khá rành với cách dùng máy ảnh. Dưới đây tôi sẽ diễn tả vài lý do chánh đáng và lợi ích dùng kính lọc, cũng như những loại kính lọc khác nhau và cách dùng chúng.
Cho thêm màu và tương phản
Kính lọc là một cách hay để cải tiến hình chụp phong cảnh. Một trong những loại kính lọc phổ biến nhất hiện có ngày nay trên thị trường là kính lọc phân cực. Có vài lý do tại sao có lợi để dùng loại ống kính này.
Kính lọc phân cực (polarizer filters) giảm độ phản chiếu của những thứ như trên mặt gương hoặc nước. Chúng cũng giúp hồi phục độ màu tự nhiên và cải tiến độ tương phản trong hình của bạn. Một thí dụ của sự lợi ích của kính lọc phân cực là khi chụp rừng lá cây, thác nước, hoặc phong cảnh thiên nhiên để đề cao sắc màu của cây cối, nền trời và mặt đất.
Bạn có thể điều chỉnh cường độ của ảnh hưởng phân cực bằng cách quay kính lọc tới khi nào bạn đạt được kết quả mong muốn. Để có ảnh hưởng tối ưu, tốt nhất bạn chĩa máy ảnh về hướng khoảng 45 độ xéo góc đối với mặt trời.
Tạo cảm giác chuyển động trong hình
Thêm một lợi điểm lớn khi dùng kính lọc nhiếp ảnh là để tạo sự di chuyển trong hình.
Bạn có bao giờ muốn tạo thêm sự di chuyển cho một khung cảnh ứ đọng không?
Bạn sẽ có thể, bằng cách dùng một kính lọc trung tính (neutral density filter).
Loại ống kính này làm việc bằng cách giảm độ ánh sáng chiếu xuyên qua ống kính. Nếu bạn chưa bao giờ dùng loại kính lọc này, chúng khá đơn giản để điều khiển. Chỉ cần gắn kính lọc ND lên mặt trước của ống kính, nó sẽ cản bớt ánh sáng chiếu vào sensor của máy ảnh để bạn có thể dùng tốc độ cửa chập chậm hơn ngay cả trong lúc giữa trưa sáng chói.
Chúng có nhiều độ dày (density) khác nhau: từ một, hai, ba, hoặc ngay cả mười hoặc 16 f-stops phơi sáng. Kính lọc càng dày, độ tối càng tăng và chúng càng có ảnh hưởng mạnh hơn.
Có thể bạn sẽ tự hỏi, tôi có thật sự cần kính lọc này không? Thật ra, nó tùy thuộc bạn muốn chụp hình thể loại gì.
Những kính lọc 10-stop và 6-stop được thiết kế đặc biệt cho chụp hình phơi sáng lâu. Chúng “chuyên trị” những hình di động của lá cây, mây, hoặc nước.
Phơi sáng cân đối hơn
Bạn có thể dùng kính lọc để giúp thu nhận một khung cảnh chính xác hơn. Lý do căn bản để dùng một kính lọc trung tính chia độ là giảm bớt lượng ánh sáng đi vào máy ảnh và ghi lại khung cảnh một cách trung thực.
Loại ống kính trung tính rất phổ biến với nhiếp ảnh phong cảnh vì chúng giúp cung cấp sư phơi sáng cân đối hơn.
Thường thường bạn sẽ gặp phải những khung cảnh có độ tương phản cao, hình sẽ có bầu trời quá sáng, hoặc những bóng đen trong tiền cảnh quá tối đến nỗi mất hết chi tiết. Đây là nơi kính lọc trung tính có ảnh hưởng tuyệt vời.
Trong những cảnh tương phản cao này, khi có hai nhóm chủ thể được thắp sáng rất trái ngược nhau, một kính lọc trung tính chia độ có thể là giải đáp thích hợp.
Thí dụ, khi chụp bầu trời sáng hoặc cảnh hoàng hôn, độ phơi sáng giữa phần trời và tiền cảnh sẽ khác nhau đáng kể. Do đó, kính lọc trung tính giúp ghi lại toàn thể tầm sắc thái từ phần sáng nhất tới phần tối nhất của tấm ảnh, và đạt được một sự phơi sáng cân đối.
Làm nổi bật ảnh
Dùng kính lọc có thể giúp làm nổi bật nhiếp ảnh của bạn và những thể loại ảnh khác nhau, nhất là khi dùng những kính lọc ảnh hưởng đặc biệt. Những kính lọc này gồm có: hồng ngoại tuyến, trắng đen. Ngoài ra còn có loại kính lọc sunrise và sunset, loại này cung cấp màu sắc ấm cho những buổi bình minh và hoàng hôn.
Kính lọc Mist and fog là một loại kính lọc ảnh hưởng đặc biệt khác. Chúng được dùng để bắt chước ảnh hưởng của sương mù bằng cách đặt kính lọc ở đúng chỗ trên ống kính.
Ngoài ra, còn có những kính lọc đặc biệt để làm nổi bật màu trên bầu trời, cũng như những kính lọc làm tăng màu của mùa Thu được thiết kế để nhấn mạnh màu vàng, đỏ, nâu.
Thay đổi cân bằng trắng
Khi chụp phong cảnh, đôi khi bạn muốn thay đổi nhiệt độ màu của khung cảnh. Dùng kính lọc đặc biệt đổi màu sẽ đổi màu của toàn khung cảnh mà không bị ảnh hưởng phụ.
Bạn có thể dùng loại kính lọc này để giúp làm ấm hoặc “hạ nhiệt” độ cân bằng trắng và sửa màu cho chính xác với thực tế.
Kết luận
Để tóm lại, những kính lọc phổ biến, nhất là đối với những tay chụp ảnh phong cảnh, gồm có loại phân cực, chia độ, và trung tính, và những kính lọc ảnh hưởng đặc biệt.
Áp dụng kính lọc trên ống kính là một cách chụp hình sáng tạo, và là một kỹ thuật nhiếp ảnh cao cấp, nhằm giúp đạt được kết quả bạn mong muốn.
AN
(andyfotopro@yahoo.com)