Cứ mỗi buổi sáng trong tuần trên khắp nước Mỹ lại có hàng triệu cha mẹ chở con họ tới trường hoặc tới nhà trẻ trước khi tới sở làm. Trong số đó có một số cha mẹ thay vì chở con bằng xe hơi thì họ sử dụng loại xe đạp điện có kéo theo cái rờ moọc để cho chúng ngồi đằng sau và kéo đi.
Những loại xe đạp điện hiện nay chạy bằng bình điện khá mạnh và nếu chạy trên một đoạn đường không dài lắm thì người lái cũng không cần phải dùng tới sức mà chỉ ngồi đó điều khiển và chiếc xe đạp sẽ bon bon đưa chủ nhân của nó tới đúng địa điểm cần tới. Có một số người còn thấy chiếc xe đạp điện quá hữu dụng, có thể làm phương tiện di chuyển đó đây quanh thành phố và không còn cần tới chiếc xe hơi nữa.
Xu hướng người Mỹ lái xe đạp điện đang ngày càng tăng. Theo Hiệp hội Xe Điện Nhẹ (LEVA), số xe đạp điện nhập cảng vào nước Mỹ năm 2021 là khoảng 800,000 chiếc, tăng lên từ 450,000 chiếc vào năm 2020.
Theo ước lượng của nhóm NPD Group, một công ty nghiên cứu thị trường Hoa Kỳ, tổng số xe đạp điện bán ra tại Mỹ năm 2021 đạt mức một triệu chiếc. Theo các số liệu của Bloomberg và Deloitte, xe đạp điện bán được nhiều hơn xe hơi điện tại Mỹ và tại Âu châu trong năm 2021. Và theo hiệp hội LEVA, cho tới năm 2025, số bán của xe đạp điện được dự trù sẽ đạt mức ít nhất là ba triệu chiếc mỗi năm.
Số bán các đồ phụ tùng cho cộng đồng người lái xe đạp điện cũng đã tăng rất nhiều trong mấy năm gần đây. Điều này dễ hiểu vì với số người đi xe đạp điện tăng thì những nhu cầu khác cho xe đạp điện cũng sẽ tăng theo. Rờ moọc, cũng như giỏ và túi đựng được gắn vào khung xe, cho phép người lái xe đạp điện chở thêm người hoặc chở theo những vật dụng khác một cách khá dễ dàng. Hầu hết các cửa hàng bán xe đạp điện đều có bán những loại rờ moọc có thể gắn ở phía sau bất cứ loại xe đạp nào, và được thiết kế để có thể chở theo trẻ em, thú cưng hoặc hàng hoá. Các túi đựng gắn trên khung xe có thể đựng đồ văn phòng và đồ tập thể dục. Các cửa hàng bán lẻ cũng đang cạnh tranh nhau để ráng giữ cho các cửa hàng của họ luôn có đủ các lựa chọn mới từ các nhà sản xuất xe đạp điện của Mỹ và ngoại quốc. Các công ty bán xe trực tiếp đến người tiêu thụ mới xuất hiện gần đây cũng đang kinh doanh ráo riết. Điều này lại càng chứng minh cho thấy xe đạp điện là món hàng nóng hổi đang bán rất chạy hiện nay.
Và khi nhiều cửa hàng cạnh tranh nhau và các công ty sản xuất gấp rút đưa ra những mặt hàng mới để thu hút khách hàng thì khách hàng được hưởng lợi. Vài năm trước, người ta không có nhiều lựa chọn. Nhưng nay, trên thị trường có rất nhiều loại xe đạp điện cho khác hàng tha hồ lựa chọn: nhỏ có, lớn có, xe chạy gần có mà chạy xa hơn nữa cũng có. Thậm chí có cả loại xe đạp điện chở hàng đủ mạnh để có thể kéo được 300 cân Anh hàng hoá. Nhờ chở được nhiều như thế nên có một số người làm công việc giao hàng trong thành phố không còn cần đến loại xe pickup vừa tốn xăng lại khó kiếm chỗ đậu. Một số loại xe đạp điện khác được thiết kế để chạy rất êm và thời lượng bình điện sử dụng kéo dài tương tự như những gì mà người ta có được với một chiếc xe hơi chạy bằng nửa xăng nửa điện (hybrid) thực dụng khác. Và một số loại xe đạp điện khác được trang bị với những kỹ thuật mới nhất có thể chạy rất nhanh trên đường.
Điều cần lưu ý ở đây: Mặc dù có nhiều loại xe đạp điện có thể chạy nhanh hơn, vận tốc cho xe đạp điện tại Mỹ và Âu châu chỉ cho phép giới hạn ở mức 28 dặm (45 km) một giờ – không quá nhanh mà cũng không quá chậm để có thể gây nguy hiểm cho chính người lái và cho người khác. Tuy nhiên, với đủ loại xe đạp điện đang có trên thị trường hiện nay sẽ cho khách hàng có nhiều lựa chọn và cuối cùng có thể thấy xe hai bánh thực dụng và tiện dụng hơn so với loại xe bốn bánh.
Theo kết quả khảo sát về việc di chuyển trong các hộ gia đình được thực hiện bởi Cục quản lý Xa lộ Liên bang (FHA), gần một nửa tổng số các chuyến xe ở Mỹ là dưới 3 dặm. Hầu hết người Mỹ đều cho rằng đoạn đường 5 dặm là khoảng cách hợp lý để đi xe đạp. Nhờ có gắn thêm động cơ, xe đạp điện có thể thực hiện một chuyến đi dài 10 dặm một cách khá dễ dàng.
Ở một số khu vực trên nước Mỹ, đi xe đạp nay đã là một sinh hoạt bình thường. Chẳng hạn như ở San Francisco, xe đạp điện là phương tiện di chuyển rất phổ biến để chở con đi học, đi nhà trẻ, để đi chợ, và đi làm. Lý do là vì nhiều người muốn tránh sự phiền phức khi phải tìm chỗ đậu xe nếu như sử dụng xe hơi. Một điều đặc biệt nữa ở San Francisco, sân Oracle Park của đội bóng chày thành phố nay còn có chỗ để đậu xe đạp điện miễn phí và nhiều người đã bắt đầu sử dụng phương tiện di chuyển này để đến coi các trận đấu.
Trong số những ưu điểm khác được liệt kê ra bởi những người chọn sử dụng xe đạp điện thay vì xe hơi: được tự do thoải mái không còn phải đối phó với tình trạng kẹt xe, giá xăng cao và tiền bảo trì tốn kém. Đối với một số người, xe đạp điện nay đã là một phương tiện di chuyển mới khiến cho việc đi lại đó đây quanh thành phố trở nên thích thú hơn. Nói cách khác, xe đạp điện đã thay đổi cuộc sống của họ. Nay họ có thể tiết kiệm được nhiều chi phí. Đạp xe không những để đi lại mà còn là cách tập thể dục rất tốt. Thêm nữa, có một số tuyến đường thậm chí đi xe đạp lại nhanh hơn là lái xe hơi. Và do đó đi xe đạp điện đối với họ là một điều thú vị.
Một điều cần phải nói rõ ở đây là xe đạp điện đến nay vẫn còn khá mắc. Giá thành của xe đạp điện có thể từ trên $1,000 cho tới trên $10,000. Điều này có nghĩa là nó vượt ra ngoài khả năng ngân sách của nhiều gia đình. Tuy nhiên, hiện có nhiều nhóm vận động ở cấp liên bang và tiểu bang đang vận động để cho những người đi xe đạp điện cũng được hưởng các quyền lợi về giảm thuế và những ưu đãi tương tự như đối với những người lái xe hơi điện.
Sự trợ giúp của chính phủ như nói trên hiện đã có được ở một số nơi. Như tiểu bang California có chương trình trợ cấp xe đạp điện trên toàn tiểu bang. Thành phố Denver đã để riêng một số ngân sách với tiền trợ cấp lên tới $1,700 để mua một chiếc xe đạp điện, với một nửa ngân sách nói trên dành riêng cho những người có thu nhập thấp. Và những người đi xe đạp điện cũng được hưởng lợi từ một số chương trình của thành phố New York dành cho người đi xe đạp không có gắn máy, trong đó có chương trình cấp mũ an toàn miễn phí.
Và thậm chí nếu không có đủ khả năng để mua cho mình một chiếc xe đạp điện thì người ta vẫn có thể mướn xe tại nhiều thành phố trên khắp nước Mỹ qua những hệ thống sài chung (bike-share), là một lựa chọn cho thấy rất phổ biến tại những thành phố như New York, Austin (Texas), Cincinnati (Ohio) và nhiều khu vực đô thị khác. Theo tổ chức People for Bikes, chuyên nghiên cứu về thị trường xe đạp, các số liệu của năm 2021 cho thấy tại những thành phố có bao gồm xe đạp điện trong các chương trình sài chung xe đạp thì số người có khuynh hướng sử dụng phương tiện xe đạp điện có tỷ lệ 36% cao hơn so với số người thích sử dụng xe đạp thường. Với khuynh hướng sử dụng xe đạp điện ngày càng phổ biến đã khiến nhiều thành phố như Nashville (Tennessee) và Madison (Wisconsin) quyết định thay thế toàn bộ hệ thống xe đạp cho thuê của họ bằng xe đạp điện.
Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa những thành phố trên sẽ phải nâng cấp hệ thống hạ tầng cơ sở – tức làn đường cần phải rộng hơn so với làn đường dành cho xe đạp thường và chỗ đậu xe cần có thiết bị xạc điện – cho phù hợp với loại xe đạp điện. Dường như các chính quyền tiểu bang và liên bang cũng đã nhận thấy xu hướng nói trên và hy vọng nay mai sẽ đầu tư thêm vào xe đạp điện trong khi ngày càng có nhiều người xem xe đạp như một giải pháp khác để thay thế xe hơi.
Trên thực tế, những điều trình bày ở trên thực sự đang xảy ra ở thành phố Kansas, nơi mà chính quyền địa phương đang chuẩn bị hoàn tất dự án hứa lắp đặt 15 dặm làn đường mới dành cho xe đạp vào cuối năm 2022. Việc xây dựng thêm những làn đường mới này cho thấy đã thay đổi lối sống của người dân ở đây. Các làn đường mới được rất đông người sử dụng, và tại các bãi đậu xe ở nhiều khu thương mại và văn phòng dịch vụ trước đây chỉ toàn là xe hơi thì nay đã có thêm nhiều xe đạp, trong đó không ít là xe đạp điện.
Các tổ chức vận động cho xe đạp điện hy vọng những người thích lái xe hơi cũng thấy được là những dự án mới cho xe đạp cũng mang lại lợi ích cho chính họ. Thêm người đi xe đạp có nghĩa là có thêm hạ tầng cơ sở cho xe đạp và nạn kẹt xe trên đường sẽ bớt đi. Thêm nữa, bớt xe hơi nghĩa là bớt khí độc thải ra không khí và sức khoẻ của người dân trong vùng được cải thiện nhờ hít thở bầu không khí trong lành hơn.
Huy Lâm