Nguyễn Thơ Sinh
Đọc hai chữ “xuân về”, nhiều bạn nghĩ mình nhầm số báo. Xuân trong suy nghĩ chúng ta bắt đầu từ Tết, từ mùng một tháng giêng âm lịch. Thực ra xuân ở Mỹ khác xuân Việt Nam. Tháng giêng âm lịch ở Mỹ xuân chưa về vì trời còn lạnh. Khoảng giữa tháng ba xuân mới về Bắc Mỹ, chính xác xuân năm 2018 bắt đầu ngày 20 tháng 03.
Những cành lê hoa nở trắng ngần. Những gốc đào hoa lung linh sắc thắm. Cây cối đâm chồi nảy lộc. Không ít người dị ứng phấn hoa (hay fever) rất khổ. Mắt đỏ sọc, ướt nhèm, ngứa ơi là ngứa. Mũi nhễu ròng ròng xịt Flonase không xi-nhê gì. Có người phải bơm thuốc Albuterol vì khó thở. Mất hơn hai tháng lao đao với bụi phấn mùa dị ứng, cuối cùng xuân mới về. Mảnh vườn con đằng sau bắt đầu nhú mầm, rau thơm, hành, hẹ… xanh non mỡ màng. Chim líu lo đầu cành vô tư hối hả. Hình ảnh đó gần như bao năm chẳng xê dịch, thay đổi nhiều.
Tuy vậy vẫn có chút gì đó khiến người ta cảm thấy khang khác. Một phần cái lạnh đã qua. Bầu trời u ám mùa đông cây cối trụi lá thay thế bằng bầu trời trong xanh, những vạt lá hừng hực nhựa sống, thợ nails í ới gọi nhau, nhà có ai rảnh ra giúp giùm tiệm nails gấp được không?
(Rồi) chẳng mấy chốc mùa phiếu đặc biệt (xen kẽ giữa hai đợt bầu Tổng thống) vào thời kỳ nước rút. Đầu tháng ba dân tiểu bang Texas nô nức đi bầu chọn đại diện của Đảng tranh cử tháng 11 năm nay. Với tình hình dầu sôi lửa bỏng hiện tại, cử tri Đảng Dân chủ Texas nói riêng và nhiều nơi trên đất Mỹ nói chung cảm thấy cần biểu dương lực lượng đòi lại công đạo; họ nhắm đến khả năng Quốc Hội lần này thuộc về Đảng Dân chủ. Ted Cruz sẽ đối mặt với Beto O’Rourke tháng 11 tới, nhớ đi bầu nha.
Thực tế hiện nay Nhà Trắng cho thấy bộ máy chính quyền hoạt động không mấy nhịp nhàng (khác hẳn lời Tổng thống Trump tuyên bố cỗ máy Nội Các của ông chạy rất êm: This administration is running like a fine-tuned machine). Điểm lại những gì quan sát được không phải vậy, ê kíp của ông thay người như thay áo. Nhiều vị trí then chốt tưởng vĩnh viễn ở bên ông, chia bùi sẻ ngọt, đồng cam cộng khổ, cuối cùng lần lượt ra đi bỏ lại ông cô đơn trống trải phía sau.
Chưa bao giờ (sử Mỹ) một tổng thống gặp nhiều sóng gió dồn dập tứ phía như Tổng thống Trump. Chuyện ông xấu tốt, giỏi hay dở, khôn hay dại… ai muốn nói sao cũng được. Nhưng phải công nhận ông có nhiều chiêu rất độc, tất nhiên hành xử của ông theo đa số thường dễ tiên liệu, gây sốc nhưng vô hại, không mấy bất ngờ gì cho lắm.
Song nhìn kỹ lại, tình cảnh của ông không khác tích xưa “con cóc chết vì to mồm”. Ông khua trống, gõ mõ, tạo nhiều làn sóng tranh cãi, chính vì điểm này lắm người thực lòng muốn ở bên ông cuối cùng phải cuốn gói, đành mang tiếng là kẻ “khi vui thì vỗ tay vào” trước khi những rắc rối vạ lây xảy ra.
Của đáng tội, chẳng phải ông ăn ở bạc nên người ta tháo chạy khi đánh hơi tình thế cơm không lành, canh không ngọt. Phần lớn những mối quan hệ “cơm hàng, cháo chợ” từ khi ông lăm le khởi nghiệp vốn dĩ luôn trong tình trạng chắp vá, bám víu. Nói tóm lại, ê kíp của ông (theo nhiều người – rặt những kẻ cơ hội). Quả thế. Ông dựng binh tay ngang, không kinh nghiệm, không trường lớp; có thể ông chỉ khuấy bùn đục nước cho vui. Ai dè Tổ đãi. Đắc cử. Một ê kíp chóng vánh hình thành. Dĩ nhiên ê kíp ô hợp đó không thể đảm đương những trọng trách phức tạp của một cường quốc như Mỹ.
Gần đây nội bộ Nhà Trắng lủng củng thấy rõ, nhất là khi Hope Hicks từ chức. Rồi lý lịch người con rể bị hạ bậc từ top secret xuống secret. Một chiến hữu của ông (cựu Thống đốc bang New Jersey: Christopher James Christie) cực chẳng đã phải nói thẳng: Con rể và con gái của ông, muốn tốt cho bố thì nên rời Bạch Cung càng sớm càng tốt. Rồi cố vấn kinh tế của ông là Gary Cohn từ chức khi ông tuyên bố khai chiến Trade War với thế giới. Hay chuyện cô đào đóng phim người lớn Stormy Daniels nay mai sẽ gây ra bao nhiêu sóng gió chuyện lá me, lá mít… cho ông.
Mới chỉ là mùa xuân thứ hai của Tổng thống Trump, nói khác đi, ông nhậm chức hơn một năm, (vậy mà) nhìn vóc dáng khuôn mặt thần sắc ông người ta không thể nhận ra đó là khuôn mặt người hùng của mùa phiếu 2016.
Giữa lúc đó nhiều việc ông muốn làm (giữ uy tín với cử tri hồi vận động) tưởng dễ nhưng thực tế không đơn giản. Dĩ nhiên nhiều sắc lệnh ông ký, xét về mặt biểu tượng tạo được những tiếng vang nhất định, nhưng xét về bản chất những tiếng vang ấy phần nhiều chỉ mang giá trị tinh thần.
Mệt mỏi và cô đơn. Đó là cảm nghĩ nhiều người nghĩ về Tổng thống Trump. Nhìn qua nhìn lại, còn mấy người thân cận bên ông thuở mài gươm dưới trăng. Trăm tội cũng bởi lối nói chuyện và cách xử lý công việc của ông thiên về trực giác và cảm xúc. Tình trạng hớ lời, vấp miệng, để rồi sau đó phải giải thích vòng vo hầu như liên tục xảy ra… Mâm nào ông cũng ngồi, thành ra Thế giới có cảm giác Nhà Trắng do mình ông cáng đáng mọi việc. Không ít người cảm thấy ở gần ông sớm muộn gì cũng bị vạ lây, sái ý ông; bởi chuyện gì ông cũng nhúng vào, ngày nào ông cũng có những tuyên bố gây sốc!
Đêm về trong lặng lẽ, ông xem TV, rồi ông tweet, miên man suy nghĩ xem thế giới và báo chí sẽ làm gì để cô lập, hãm hại ông? Nhiều người nghĩ thế. Nhà Trắng chẳng hứng thú gì. Ông nhớ căn biệt thự Mar-a-Lago tại Florida của mình? Làm quan có gì sướng? Hay ông tham lam, thích ôm đồm, việc gì cũng phải đích thân nhúng tay? Hay ông đa nghi? Thiếu tự tin, không dám giao việc cho người khác? Nếu thế,Nội các, Cabinet cả đống, không sử dụng thì vứt, để đó làm gì?
Nếu Cựu tổng thống Obama và Cựu phó Tổng thống Joe Biden là một cặp ăn ý, môi hở răng lạnh, Tổng thống Trump và Phó tổng thống Mike Pence có vẻ hời hợt dửng dưng. Lâu lâu Tổng thống Trump phát biểu lố, hoặc cần phải biện minh giải thích, lúc đó Phó tổng thống Mike Pence mới nói góp vài câu. Có người nói Phó tổng thống Mike Pence rất khôn. Giả lả là thế, trung thành là thế, nhưng ai dám nói ông không mơ một ngày ngồi ghế tổng thống (khi Donald Trump bị truất phế)? Rất có thể bản thân Tổng thống Trump cũng đã từng hoang mang nghĩ về chuyện này?
Nhiều chuyện nhức óc xảy ra quá. Nếu Tổng thống Trump biết trước những chuyện này, có thể ông đã sớm bỏ ý định tiến sâu vào sân khấu chính trị Mỹ. Khổ thân ông, ý tưởng dọn vào Nhà Trắng do nhiều người húi vào. Họ vẽ đường cho hưu chạy. Thế là viễn cảnh một tổng thống oai phong lẫm liệt cứ thế được tô phết. Khi vào cuộc mới vỡ mộng, mới thấm thía trong chăn không chỉ “có rận” mà “có rất nhiều rận”. Câu nói của người Mỹ: Be careful what you wish for hóa ra thâm thúy thật. Đừng thấy đỏ mà tưởng chín!
Còn đối thủ của ông, Mrs. Hillary Clinton, không biết bà có hả dạ khi thấy Tổng thống Trump tơi tả với những trận cuồng phong va quật. Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược. Chuyện nọ chưa xong, chuyện kia ập đến. Để rồi cứ phải liên tục tung hỏa mù với hy vọng dư luận băm bổ sẽ loãng đi. Nào là súng ống, NRA, nhân viên thuộc hạ bê bối, thậm chí người thân tín nhất (Ms. Hope Hicks) ngày từ chức đã buông một câu khá đắng lòng: Thỉnh thoảng cô phải nói dối để “mát lòng” thủ trưởng.
Chưa hết, bầu cử tháng 11 năm nay có tới 36 tiểu bang (cùng với 3 lãnh thổ của Mỹ) bầu thống đốc mới. Cũng trong đợt bầu cử này, 33 ghế Thượng viện và 435 ghế Hạ viện được bầu lại. Cứ đà này, Đảng Dân chủ tìm mọi cách giành lại thế thượng phong, (nên) Quốc Hội rơi vào tay Đảng Dân chủ thì Tổng thống Trump sẽ nguy to.
Giữa lúc đó quan hệ giữa Nhà Trắng và chính trường quốc tế luôn trong tình trạng khập khiễng. Tiếng nói của Tổng thống Trump không có trọng lượng với nhiều đồng minh của Mỹ. Đã thế, lâu lâu ông tung ra những chiêu mếch lòng như tăng thuế nhập khẩu đánh vào thép và nhôm, đánh thuế nặng hơn đối với xe hơi Châu Âu nhập Mỹ, đôi co cù nhày với Bắc Hàn, hay chuyện ông tán đồng ý tưởng Trung Quốc xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ, cho phép Tập Cận Bình làm vua vạn đại; (nguyên văn) He’s now president for life, president for life. I think it’s great. Maybe we’ll have to give that a shot someday; là tổng thống một nước tiên phong dân chủ mà ủng hộ chế độ độc tài quả không thể hiểu nổi.
Vâng. Mùa xuân năm 2018 là vậy. Hoa lê nở trắng. Cỏ sẽ xanh mượt như nhung trước tòa Bạch Cung. Rặng anh đào (món quà của Thị trưởng Tokyo Yukio Ozaki tặng Chú Sam ngày 27 tháng 03 năm 1912) giữa tháng ba lại nở rộ, soi bóng xuống dòng Potomac, gió hiền hòa thổi trên mặt sông…
Nhưng những gì bạn đang thấy tại Nhà Trắng sẽ hứa hẹn nhiều chuyện thú vị trong những ngày sắp tới…
Nguyễn Thơ Sinh